BẢO DƯỠNG

HOÀN THIỆN CÁC SÀN GỖ

Đánh giá: (Tốt) (Báo cáo)

Nếu sàn sẽ không được nhuộm màu, hãy chọn một thứ chất trét không màu hay có màu phù hợp với màu sàn sau khi lớp phủ bề mặt đã được phủ lên.

Thông thường chất trét đầy được phủ lên sàn trước khi các chất nhuộm màu sáng được phủ lên. Luôn luôn thử phủ màu và phủ chất trét đầy một số mảnh gỗ lát sàn để kiểm tra màu.

Một số loại chất màu cũng có tác dụng bít kín mặt gỗ. Chúng tạo ra một lớp màu hoàn thiện có màu mờ đục mà các lớp phủ bề mặt bền được phủ lên. Khi sàn được lấp đầy trước khi nhuộm màu, hay nếu sàn sẽ không được nhuộm màu, hãy phủ chất làm đầy lên sàn sau khi sàn đã được chà. Sau khi châ't làm đầy đã đông cứng, hãy chà lại bề mặt bằng giấy nhám thật mịn.

Các chất làm đầy thương mại có gốc sơn mài hay gốc latex và khô sau khoảng 1 giờ.

Phủ chất làm đầy.

Khi phủ chất làm đầy trước khi nhuộm màu, phải hút bụi chà nhám khỏi các lỗ và các đường kẻ như sợi tóc giữa các thanh gỗ lát sàn. Sau đó, rót một lượng nhỏ chất làm đầy lên sàn và trải ra bằng một cái bay. Quét qua một phần của sàn; lấy hết chất làm đầy còn dư trên mặt sàn và hoàn tất bằng cách chùi sạch bề mặt bằng một miếng vải thô .Chùi ngang sớ gỗ. Để cho khô rồi chà nhẹ bằng giấy nhám mịn.

Nếu sàn đã được nhuộm màu, cái bay có thể làm xước bề mặt, do đó hãy quét chất làm đầy vào trong những đường kẻ bằng một miếng vải, chùi quét ngang sớ gỗ.

Nếu chùi dọc sớ, phần lớn chất trét đầy sẽ bị chùi ra khỏi các lỗ và các đường kẻ. Sau khi chất trét đầy còn dư đã được chùi sạch khỏi sàn, hãy chùi ngang sớ gỗ một lần nữa một cách cẩn thận bằng vải sạch. Nhiều người nhúng vải bằng một loại nhựa cây.

Chọn một chất màu

Các chất nhuộm màu được phủ lên gổ để làm thay đổi màu gỗ. Có thể đó là một màu sậm hơn màu gổ tự nhiên .Nhiều sàn gỗ được hoàn thiện mà không nhuộm màu.

Các chất nhuộm màu là một màu nhuộm hay một chất màu tạo keo trong một chất mang (chất lỏng). Các chất nhuộm màu thường được thiết kế là gốc nước, gốc dầu và khô nhanh. Các chất màu gôc nước khô nhanh hơn các chất màu gốc dầu và ít mùi; tuy nhiên chúng có thể làm phồng số gỗ và cần được chà nhám nhẹ sau khi đã khô. Các chất nhuộm màu gốc dầu khô chậm hơn, giúp có thời gian để chỉnh trong khi phủ màu. Những chất màu này thường được sử dụng nhất để nhuộm màu sàn

Các chất màu khô nhanh có một chất mang là dầu có thêm các chất làm khô. Làm giảm thời gian khô. Một số loại còn có một chất bịt kín để tạo ra một lớp bảo vệ trên chất màu.

Sau khi chất nhuộm màu đã được chọn, hãy thử trên một vài mảnh gỗ sàn để biết chắc chắn đó là màu mà bạn thích. Việc chọn lựa loại chất màu cũng như chất hoàn thiện sau cùng phải được thực hiện trước khi phủ chất màu.

Phủ chất nhuộm màu

Sau khi sàn đã được làm sạch kỹ lưỡng bằng một miếng giẻ thấm, chất màu được chùi trên sàn, để một lát cho khô và được chùi đi. Chất màu càng lâu khô thì màu càng sậm.

Quét một ít chất màu lên một mảnh gỗ lát sàn và canh giờ nhiều lần trước khi chùi đi. Như vậy bạn sẽ biết được phải chờ bao lâu cho màu khô trước khi chùi.

Hãy tính trước phủ màu, phải luôn luôn ở trên một chỗ khô và có dự tính trước hoàn thiện và có lối ra. Các chất màu thường được phủ bằng cách quét chúng bằng một thứ vải cô tông không xơ hay một tấm chùi sơn. Các màu loãng thể được quét bằng cọ. Phải trộn thật đều chất màu để cho các thành phần được đồng nhất. Khi quét, thỉnh thoảng phải khuấy trộn.

Chùi chất màu bằng một miếng giẻ gấp lại theo một chuyển động quét. Khi sử dụng cọ, hãy quét ngang sớ gỗ và sau đó hoàn tất bằng cách quét dọc sớ. Đừng quét nhiều hơn phần mà bạn có thể chùi trong khoảng thời gian cho phép. Nếu có hai người thì việc phủ màu sẽ nhanh chóng hơn.

Thường thì màu phải được để cho khô trong chỉ vài phút. Sau đó chùi hết màu trên bề mặt bằng một giẻ côtông không có xơ.

Một giẻ thô có thể được sử dụng để trét chất làm đầy vào trong các lỗ và đường kẻ. Chùi ngang sớ gỗ dể làm sạch hết chất làm đầy dư ra.

Khi bạn phủ màu, cố gắng kết thúc mép của đường quét dọc theo mép của tấm ván, giảm tối thiểu sự chồng mép giữa các hàng của các dải màu, chỗ chồng mép có thể trở nên sậm hơn phấn còn lại của sàn.

Cần nhớ rằng giẻ thấm dầu có thể bắt lửa, do đó phải đem chúng ra khỏi nhà. Giẻ này có thể tự cháy thông qua sự cháy tự phát. Phải cho giẻ vào một thùng kim loại có nắp và có đáy thông hơi để được giặt xả hay bỏ đi. Một điều cũng quan trọng là pHi có thiết bị dập lửa và những bộ báo động khói thích đáng ở những chỗ đang sử dụng và cất giữ các vật liệu dễ cháy.

Một sô" loại gổ cứng như gỗ Thích không ăn màu tốt vì có sớ gỗ khít. Đôi khi có thể cải thiện sự thâ"m màu bằng cách pha loãng chất màu. Vì màu pha loãng sẽ có màu nhạt hơn, nên có thể cần phải quét lớp thứ hai.

Để cho màu khô ít nhất 24 giờ trước khi tiếp tục các bước hoàn thiện tiếp theo.

Sử dụng các chất chà bít kín (sanding sealer). Các chất chà bít kín có thể được sử dụng trên sàn gỗ hay gỗ nhuộm màu. Chúng tạo ra một bề mặt nhẵn trên đó lớp phủ trên cùng bằng polyurethane gốc nước được phủ lên. Sau khi phủ, phải để cho khô đúng theo chỉ định của hãng sản xuất. Sau đó chà nhẹ bề mặt, làm sạch bằng một giẻ thấm và phủ lớp phủ hoàn thiện. Phải đảm bảo chất bít kín được sử dụng là châ"t được khuyến cáo sử dụng cho lớp phủ hoàn thiện của bạn

Urethane gốc nước

ít mùi

Rất bền

 Có thể phủ lại

Không cháy voc thâ'p

Urethane dầu biến tính

Mùi mạnh

Độ cứng cao và chịu mài mòn tốt

Khô chậm

Có thể phủ lại

Dễ cháy

Phòng cần thông gió

 Chịu hoá chất tốt.

Urethane đông cứng bởi hơi ẩm

Mùi mạnh

Chịu mài mòn rất tốt

Khô nhanh nếu độ ẩm cao

 Có thể phủ lại dễ cháy

Phòng cần thông gió

Chịu hóa chất tốt.

Lớp hoàn thiện Thụy Điển

Mùi mạnh rất bền

      Khô nhanh

Có thể phủ lại

Dễ cháy

Phòng cần thông gió

Xi và sáp hay dầu hoàn thiện (Swedish finish) (đông cứng acid)

Có mùi

Tương đốì bền

Thời gian khô khác nhau

Cần phủ lại thường xuyên s

     Dễ cháy

 

Xét độ bóng của lớp phủ hoàn thiện. Một độ bóng cao thì rất bền và có thể hơi cứng hơn những lớp hoàn thiện bóng mờ hay ít bóng nhưng đôi khi trông giống như một lớp kính hay chất dẻo mà nhiều người không thích. Nó cũng phản chiếu ánh sáng, và có thể gây khó chịu trong một số phòng. Các lớp hoàn thiện bóng mờ và ít bóng khác không có vẽ bóng như vậy và khá bền cho hầu hết mọi khu vực.

Hơi khói từ các chất hoàn thiện gốc dung môi dễ cháy do đó kiểm tra để chắc chắn rằng các đèn bàn, động cơ điện và các nguồn tia lửa hay ngọn lửa khác đều tắt.

Khi phủ các chất hoàn thiện, bạn phải mang găng tay cao su, kính bảo vệ mắt và mặt nạ thở được NIOSH/MSHA công nhận (NIOSH là Viện an toàn và sức khoẻ lao động, MSHA là Cơ quan quản lý an toàn và sức khoẻ hầm mỏ) kiểm tra theo những khuyến cáo của hãng sản xuất về bất cứ biện pháp bảo hộ bổ sung cần thiết nào.

Các chất hoàn thiện sàn có chứa nhiều chất thành phần, được kết hợp với nhau để tạo ra các đặc tính của sản phẩm. Các sắc tố là những hạt nhỏ tạo ra màu hay độ đục. Các polymer hay nhựa giữ các sắc tố trong lớp phủ. Các dung môi là những chất lỏng mà các sắc tố, các polymer và nhựa tạo huyền phù trong đó. Một số các chất hoàn thiện còn có thêm những chat phụ gia ảnh hưởng đến các đặc tính, như làm rút ngắn thời gian khô.

Cần lưu ý là các dung môi trong các chất hoàn thiện gốc dung môi có chứa nhiều hợp châ"t hữu cơ bay hơi (VOC). Khi dung môi bay hơi, những chất này được giải phóng vào trong không khí và kết hợp với ánh nắng và ôxy, tạo ra một ozone ở mức thấp. Những sự phát thải này được qui định bởi cơ quan bảo vệ môi trường (EPA). Mặc dầu các mức phát thải voc cho phép chắc chắn là đã được điều chỉnh theo thời gian và có thể bị giới hạn chặt chẽ hơn ở một số tiểu bang, mức thông thường là 250 gram trên lít cho các vật liệu hoàn thiện sàn. cần biết rằng nhiều châ"t hoàn thiện không đáp ứng được tiêu chuẩn này.

Các chất hoàn thiện bề mặt thuộc hai loại chính - các lớp phủ bề mặt (surface coating - và các lớp phủ thấm (penetrating coatings)

Các lớp phủ bề mặt & các chất bít kín bề mặt

Các chất phủ bề mặt, thường được gọi là các chất bịt kín bề mặt, không thấm vào gỗ mà tạo thành một lớp kết dính trên bề mặt gỗ. Những chất được sử dụng rộng rãi gồm urethane gốc nước, chất hoàn thiện Thuỵ Điển (đông cứng acid), urethane dầu biến tính (bốc hơi dung môi để đông cứng), urethane đông cứng ẩm (hấp thu ẩm để đông cứng). Một so sánh các lớp phủ bề mặt khác nhau được trình bày trong bảng.

Các chất hoàn thiện Urethane gốc nước có các hạt sắc tố rắn lơ lửng trong nước cùng với nhiều chất phụ gia. Chúng là hỗn hợp của urethane acrylic và một chất xúc tác được trộn vào nước trước khi được phủ lên

sàn. Các lớp phủ urethane gôc nước bền hơn có phần trăm urethane cao hơn. Mặc dầu đắt tiền nhất, nhưng cũng xứng đáng với cái giá của chúng.

Các chất hoàn thiện gốc nứơc thường phải phủ nhiều lớp hơn là các chất gốc dầu để có cùng một độ dày màng. Chúng khô nhanh và có thể có ánh bóng hay bóng mờ. Trong khi khô và không làm đổi màu gỗ nhiều như các chất hoàn thiện gốc dung môi.

Lớp phủ đầu tiên là một chất bít kín gốc nước phù hợp với các lớp phủ hoàn thiện gốc nước. Hãy tuân theo những khuyến cáo của hãng sản xuất. Ngoài việc bít kín bề mặt, chất bít kín gốc nước còn làm giảm lượng thấm hút các lớp phủ tiếp theo do đó lớp hoàn thiện được tích tụ trên bề mặt.

Chất bít kín gốc nước sẽ làm phồng sớ gỗ của gỗ để trần, do đó cần chà nhám hay chà bóng nhẹ bằng một lưới mịn sau khi nó khô như hãng sản xuất khuyến cáo. cẩn thận để không chà hết lớp bít kín thấu đến gỗ. Sau khi chà nhám hay chà bóng, lau sàn bằng giẻ thấm và phủ lớp tiếp theo.

Các chất hoàn thiện Urethane dầu biến tính có một gốc dầu biến tính với các phụ gia urethane. Nhiều hãng gọi chất hoàn thiện này là polyurethane. Đây là thứ chất hoàn thiện được sử dụng nhiều nhất dễ phủ nhất. Mặc dầu khô nhanh nhưng cũng phải có thời gian để cho nó đông cứng, do đó phải tuân theo những hướng dẫn của hãng. Giữa các lớp phủ phải chà nhám nhẹ để tạo ra một bề mặt cho lớp tiếp theo bám dính. Thứ urethane này giống như các urethane hoàn thiện khác, có chỉ số voc cao. Có các nước hoàn thiện bóng và bóng mờ.

Các chất Urethane hoàn thiện đông cứng ẩm phụ thuộc vào độ ẩm của không khí để tạo ra phản ứng giúp cho chúng khô. Độ ẩm càng cao thì chúng càng khô nhanh. Để có hiệu quả hoàn toàn, tốt nhất là duy trì độ ẩm ở một mức ổn định. Những chất hoàn thiện này dễ cháy do đó phải đề phòng để tránh những tia lửa từ các động cơ điện, các đèn báo và những thứ tương tự. Chúng có mức voc cao và khó sử dụng. Mặc dầu tạo ra lớp hoàn thiện rất cứng, nhưng tốt nhất là không nên tự làm được mà phải nhờ một người chuyên nghiệp.

Các chất hoàn thiện Thuỵ Điển có chứa formaldehyde và đông cứng nhờ có một chất phụ gia tạo đông cứng. Chúng tạo ra một lớp hoàn thiện trong, bền nhưng đắt tiền hơn các loại khác. Đôi khi, được phủ lên gỗ thô, chúng làm phồng sớ gỗ và phải được chà nhẹ bằng một máy chà bóng hay chà tay bằng một thứ giấy nhám rất mịn.

Chúng có mức voc cao và khó phủ, công việc phải dành cho người chuyên nghiệp. Phải đảm bảo tuân theo những khuyến cáo về an toàn trên nhãn nếu bạn tự thực hiện công việc.

Các chất hoàn thiện thấm sàn gỗ

Các chất hoàn thiện thấm được hấp thu vào trong gỗ và bịt các lỗ kín bụi và hơi ẩm. Một số chất bịt kín thấm đựợc hoàn thiện bằng một lớp phủ trên cùng. Các chất khác tạo thành lớp phủ trên cùng.

Các chất bít kín thấm vào gỗ và làm giảm sự hấp thu các lớp mặt sau cùng. Chúng giống như sơn lót đuợc  sử dụng trên gỗ trần trước khi sơn.Chúng tạo ra một bề mặt để cho các lớp phủ hoàn thiện có thể bám vào.Các chất bít kín phải tương thích với các lớp phủ hoàn thiện.

Dầu hạt lanh và dầu tung thấm vào gỗ và có tác dụng như chất hoàn thiện sau cùng.Chúng tăng cường màu gỗ tự nhiên.Một số có một lượng nhỏ chất màu. Những chỗ bị mòn hay bị hư hại có thể được tút lại bằng cách chùi dầu lên và để cho dầu thấm vào gỗ.Những chất hoàn thiện này không bền.Chúng có thể được đánh sáp bằng một thứ sáp nhão thích hợp và được đánh bóng nhẹ nếu cần.

Các chất màu được sử dụng để làm tăng cường màu cho gỗ trần.Các chất màu thông không tạo thành lớp phủ hoàn thiện và phải được phủ bằng sáp,dầu hay các vật liệu hoàn thiện urethane.

Các chất màu bít kín tăng cường màu của gỗ trần và tạo ra một màng bít kín bảo vệ mà trên đó lớp phủ bề mặt urethane có thể được phủ trên

Các chất sáp hoàn thiện dễ phủ và cần được bảo dưỡng thường xuyên.Công việc bao gồm phủ sáp bằng một miếng giẻ hay một cây cô cứng. Quet sáp sâu vào các lỗ gỗ. Nếu hang sản xuất khuyến cáo một thời gian khô, hãy chờ và rồi chà bóng bằng một máy đánh bóng có một tấm đánh bóng.

Sáp thông vàng hay trở nên dòn và phải được thay thế và sàn phải được phủ lại.Các chất làm sạch sáp có bán trên thị trường.Chúng có thể được làm sạch bằng cách chà bằng máy nhưng như vậy sẽ làm mất vẻ đẹp của màu sàn xưa. Cần biết là nhiều sản phẩm sáp có mức VOC cao, do đó những biện pháp an toàn cần phải được tuân theo .Kiểm tra những hướng dẫn trên vỏ hộp.

Các chất liệu hoàn thiện khác

Vecni và shella đã được sử dụng từ nhiều năm để hoàn thiện sàn gỗ. Vecni truyền thống được làm bằng cách trộn các thứ nhựa thiên nhiên với dầu hạt lanh hay nhựa thông, theo những tỉ lệ khác nhau cho những công dụng riêng.

Vecni tự nhiên ngày nay rất hiếm khi được sử dụng.Các nhựa tổng hợp như alkyd, phenoic và polyurethane đã thay thế cho vecni. Ngày này các chất hoàn thiện urethane là chất hoàn thiện sàn được sử dụng nhiều nhất.Một số người gọi chất hoàn thiện urethane là vecni đới mới.

Shellac được sản xuất bằng một thứ nhựa làm bằng một thứ nhựa làm từ vảy của con cánh kiến kết hợp với cồn biến tính.Nó tạo cho gỗ một vẻ tự nhiên rất giống với gỗ được đánh bằng tay.Nó được bảo vệ bằng một thứ sáp chất lượng cao. Nó không bền như các chất hoàn thiện khác.

Và có vết khi bị vấy nước hay các chất lỏng khác, như thức ăn và các dung môi khác nhau. Shellac có với màu trắng và màu cam. Màu trắng được sử dụng nếu bạn muốn có một màu nhạt. Màu cam được sử dụng khi bạn muốn tạo ra một màu sắc nâu.

Phủ lớp hoàn thiện trên cùng. Sau khi sàn đã được chà nhám, nhuộm màu và bịt kín nếu muốn - lớp phủ trên cùng được phủ lên. Một lần nữa, hãy tuân theo những hướng dẫn của hãng sản xuất. Sau đây là những gợi ý điển hình

Các lớp phủ trên cùng Urethane

Sau khi đã làm sạch cẩn thận sàn bằng một giẻ thâ'm, bắt đầu bằng việc quét đủ chất hoàn thiện để hoàn tất một đường rộng một feet dọc một tường theo cùng chiều như các thanh gỗ lát sàn. Một bàn chà bằng len lông cừu là một dụng cụ tốt . Phủ một lớp đều, chùi chất hoàn thiện dư ra. Bắt đầu đường thứ hai và để cho chồng mép lên đường thứ nhất khoảng 2 đến 3 inch. Phủ chồng khi lớp hoàn thiện chưa khô. Đừng để lớp hoàn thiện dày hơn ở chỗ chồng mép. Quét cho đến khi lớp hoàn thiện có bề dày đồng nhất không có các dấu vết chồng mép. Một cái cọ lông 8 đến 10 inch được sử dụng với các chất hoàn thiện urethane.

Hãy sắp đặt công việc sao cho bạn có một lối để rời khỏi phòng khi bạn tiến gần đến cạnh kia.

Để cho lớp hoàn thiện khô như qui định của hãng sản xuất thường là 24 giờ. Duy trì nhiệt độ phòng bình thường. Có thể cần thông gió để thoát hơi khỏi phòng trước khi phủ lớp kế tiếp. Sau khi lớp thứ nhất đã khô, đánh bóng bằng bột với tấm sợi thép đánh bóng số 1; quét sạch bụi đánh bóng khỏi phòng. Phủ một lớp thứ hai theo cùng cách nêu trên.

Trong quá trình phủ hoàn thiện, hãy ở cách xa phòng càng nhiều càng tốt. Nếu phải bước vào, hãy lót một tấm vải lót (fabric runner). Mồ hôi ở tay,các dấu đầu gối, dấu chân và nước sẽ làm biến màu, tạo vết và thậm chí là làm cho lớp phủ dày không đều.

Để cho khô; đánh bóng, lau sạch và phủ một lớp thứ ba nếu cần.

Phủ lớp hoàn thiện gốc nước

Các chất hoàn thiện gôc nước được phủ bằng một tấm xốp, hay một bàn chải bằng sợi tổng hợp. Nên dùng một bàn chải 8 đến 12 inch.

Quá trình phủ giống như đã được mô tả cho chất hoàn thiện urethane. Cần cẩn thận để đừng làm cho gỗ thô bị quá bão hòa. Hơi ẩm thừa sẽ làm tăng độ ẩm của sàn và có thể gây ra những vấn đề về sau. Quét cọ theo sớ gỗ, và quét chồng mép mỗi đường khoảng 4 inch. Quét chồng mép khi còn ướt để có một sự chuyển tiếp trơn tru. Đánh bóng khi khô và phủ thêm các lớp khác nếu cần.

Phủ lớp hoàn thiện Shellac

Shellac có một dung môi cồn, do đó nó khô nhanh. Hãy quét thành từng dải dọc theo một tường như đã mô tả cho các chất hoàn thiện urethane. Shellac phải được pha loãng để quét thành một lớp phủ khá mỏng để cho cồn bay hơi. Nếu quá dày cồn có thể bị giữ lại bên dưới chất nhựa và khi đông cứng tạo thành một bề mặt mềm không cứng trong một thời gian dài. Phủ nhanh các lớp và chồng mép khoảng 1 inch. Nhưng quét cọ sao cho chỗ chồng mép không dài hơn phần còn lại của lớp hoàn thiện.

Shellac sẽ khô trong 2 đến 3 giờ. Sau đó đánh bóng bề mặt bằng một tấm sợi thép mịn, như cỡ số 4/0 hay giấy nhám 320. Chùi hết bụi trên bề mặt bằng một miếng giẻ thấm và phủ lớp phủ kế tiếp. Sau khi đã khô hoàn toàn, đánh bóng bằng tâ'm sợi thép 4/0 hay dầu chùi bóng hoặc sáp nhão. Đánh bóng cẩn thận để có được hình thức sau cùng như mong muốn. Một lần nữa, hãy tuân theo mọi hướng dẫn ghi trên vỏ hộp.

( TỦ SÁCH DẠY NGHỀ - NXB KHKT )

Bài viết liên quan

    Cách giữ quần áo bền mới

    Cách giữ quần áo bền mới

    29/05/23 78 0

    Giặt với nước nhiệt độ thấp, xà phòng dịu nhẹ, bảo quản đúng cách, dùng thiết bị chuyên dụng giúp trang phục len, vest... sạch bẩn, bền màu, giữ dáng.  

CHỦ ĐỀ TƯƠNG TỰ

Update data ...