Bảo tàng Đại Ai Cập cuối cùng sẽ mở cửa vào năm 2022. Bảo tàng Đại Ai Cập ở Giza là một dự án đã được tiến hành trong nhiều năm và ban đầu dự kiến mở cửa vào năm 2011. Tuy nhiên, sau một số thách thức, bao gồm gần đây nhất là đại dịch toàn cầu, thì ngày ra mắt đã bị lùi lại không ít lần. Bây giờ, chúng ta cùng chờ xem điều gì sẽ xảy ra khi bảo tàng khảo cổ học lớn nhất thế giới cuối cùng đã có thể chào đón du khách vào mùa hè năm 2022.

Một bảo tàng đầy tham vọng
Bảo tàng Đại Ai Cập nằm cách quần thể Kim tự tháp Giza, một Di sản Văn hóa Thế giới được UNESCO công nhận, khoảng hai km, cũng là nơi có Đại đô thị Giza và Tượng Nhân sư lớn. Dự án bảo tàng nằm trong quy hoạch tổng thể khu vực Giza 2030. Điều này bao gồm việc cải tạo toàn diện cao nguyên kim tự tháp để thúc đẩy du lịch. Bản thân vị trí này có ý nghĩa quan trọng, cho phép dễ dàng tiếp cận đến thủ đô Cairo và với lịch sử văn hóa phong phú. Tại đây, nó sẽ đóng vai trò là cửa ngõ giữa Ai Cập hiện đại và cổ đại. Thậm chí còn có một tuyến tàu điện ngầm mới đang được xây dựng, có nghĩa là trong tương lai việc tham quan khu vực từ thủ đô của đất nước trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.

Tòa nhà sẽ thay thế Bảo tàng Ai Cập nổi tiếng nhưng chật chội ở Cairo, trở thành điểm đến của những cổ vật Ai Cập cổ đại. Với các phòng trưng bày cao tới 20 mét, nơi đây sẽ có thể trưng bày các đồ vật từ bộ sưu tập ban đầu của bảo tàng mà công chúng chưa từng được chiêm ngưỡng. Tuy nhiên, Bảo tàng Ai Cập xây dựng năm 1901 vẫn sẽ mở cửa và cũng sẽ được tân trang lại (nhưng phần lớn bộ sưu tập được chuyển đến địa điểm mới) Bảo tàng Ai Cập cũ sẽ có nhiều không gian hơn để trưng bày những tạo vật nổi bật chọn lọc. Ví dụ, những miếng vàng từ Tanis - thủ đô Ai Cập cổ đại, những kho báu từ ngôi mộ của Yuya và Thuya, cụ tằng tổ của Tutankhamun, đều sẽ được trưng bày.

Cuộc thi thiết kế cho Bảo tàng Đại Ai Cập
Dự án Bảo tàng Đại Ai Cập lần đầu tiên được công bố vào năm 1992, với việc ban hành một sắc lệnh của tổng thống Ai Cập, bàn giao gần 50 ha cho một cơ sở mới hiện đại. Sau thông báo, một cuộc thi đã được công bố vào năm 2002, để xác định đơn vị chiến thắng dự án thiết kế bảo tàng mới. Hơn 1.550 công ty kiến ​​trúc từ 83 quốc gia khác nhau đã nắm bắt cơ hội này. Cuối cùng, công ty Heneghan Peng có trụ sở tại Dublin và Berlin đã giành chiến thắng. Công ty kiến ​​trúc này được thành lập bởi Róisín Heneghan và Shih-Fu Peng. Họ cũng chịu trách nhiệm cho Trung tâm du khách Giant’s Causeway đã từng đoạt giải thưởng ở Bắc Ireland.

Một thiết kế sáng tạo
Phạm vi công việc của Heneghan Peng bao gồm thiết kế tiền sơ đồ, thiết kế sơ đồ, thiết kế chi tiết, hồ sơ mời thầu và bản vẽ thi công. Công ty cũng hợp tác chặt chẽ với các kỹ sư cơ khí BuroHappold Engineering và kỹ sư kết cấu Arup. Thiết kế sơ đồ của tòa nhà bảo tàng và các triển lãm của nó được hoàn thành vào cuối năm 2005, với thiết kế chi tiết cho tòa nhà bảo tàng vào đầu năm sau. Thiết kế hình tam giác của tòa nhà rộng 500.000 mét vuông giống với các kim tự tháp ngay ngưỡng cửa của nó. Các bức tường phía bắc và phía nam thẳng hàng với các kim tự tháp Khufu và Menkaure. Bên trong, nó sẽ có một giếng trời lớn, nơi có thể trưng bày những bức tượng lớn. Bảo tàng sẽ có ba tầng, với các cơ sở hội nghị và không gian giáo dục. Đây cũng sẽ là nơi có rạp chiếu phim 3D 250 chỗ ngồi, bảo tàng dành cho trẻ em, các cửa hàng và nhà hàng. Năm 2010, Hill International đã ký hợp đồng với Bộ Văn hóa Ai Cập và Kỹ sư tư vấn EHAF để cung cấp dịch vụ quản lý dự án trong quá trình thiết kế và xây dựng bảo tàng. Công việc xây dựng bắt đầu trên địa điểm mới vào năm 2012. Năm 2016, công ty kiến trúc Atelier Brueckner của Đức đã được chọn để thiết kế các phòng trưng bày Tutankhamun của Bảo tàng Đại Ai Cập, cùng với Grand Stairs, Piazza Atrium và Children’s Museum.

Dự án sẽ có giá bao nhiêu? 
Dự án ước tính trị giá hơn 1 tỷ USD. Khoảng 70 phần trăm tài trợ cho Bảo tàng Đại Ai Cập đến từ Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA). Phần còn lại đến từ chính phủ Ai Cập. Trong suốt quá trình của dự án, JICA đã làm việc tại địa phương để đào tạo một số nhân viên bảo tồn Ai Cập mới. Quỹ được huy động từ một cuộc triển lãm du lịch Tutankhamun gần đây và cực kỳ nổi tiếng cũng dự kiến sẽ được chuyển đến bảo tàng. Tutankhamun: Báu vật của cuộc triển lãm lưu diễn Pharaoh vàng giới thiệu 150 đồ tạo tác từ lăng mộ của Pharaoh, 60 món đồ trong số đó chưa từng được nhìn thấy bên ngoài Ai Cập trước đây. Trong thời gian diễn ra ở Paris, triển lãm đã trở thành nơi được ghé thăm nhiều nhất mọi thời đại của Pháp, với 1,4 triệu lượt khách. Điều này cho thấy nhu cầu của du khách muốn xem các nội dung độc đáo này. Các đồ tạo tác đặc trưng hiện sẽ tìm thấy một ngôi nhà lâu dài tại Bảo tàng Đại Ai Cập.

Dự án Bảo tàng Đại Ai Cập vượt qua thử thách
Đã có nhiều lần trì hoãn dự án trong những năm qua. Điều này có nghĩa là mục tiêu ban đầu là mở cửa vào năm 2011 đã bị lùi lại nhiều lần. Một vấn đề lớn cũng đến với sự bùng nổ của làn sóng cách mạng Mùa Xuân Ả Rập vào năm 2011 dẫn đến tình trạng bất ổn chính trị, các cuộc biểu tình và lệnh giới nghiêm tạm thời. Bảo tàng đã thông báo vào năm 2018 rằng họ cuối cùng sẽ được mở cửa vào năm 2020. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 ập đến ngay thời điểm đó, nghĩa là việc mở cửa bảo tàng phải trì hoãn thêm. Vào tháng 4 năm 2020, trang Facebook của bảo tàng đã đăng tuyên bố sau:

“Tổng thống đã chỉ đạo hoãn tất cả các hoạt động xây dựng và mở cửa các dự án quốc gia lớn sẽ được thực hiện trong năm hiện tại 2020 sang năm tiếp theo 2021. Chỉ thị này bao gồm cả Bảo tàng Đại Ai Cập và Bảo tàng Văn minh Quốc gia Ai Cập ( NMEC). ”

Vào tháng 2 năm 2021, bảo tàng cho biết 98% công việc xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật đã hoàn tất. Đồng thời, họ thông báo rằng đang có kế hoạch khai trương vào quý cuối cùng của năm nay. Tuy nhiên, điều này hiện đã được lùi lại sang mùa hè năm 2022.

Những gì sẽ được trưng bày tại bảo tàng?
Bảo tàng Đại Ai Cập sẽ dắt chúng ta đi khám phá 3.000 năm lịch sử Ai Cập cổ đại thông qua bộ sưu tập 100.000 đồ tạo tác có giá trị. Điều này khiến Bảo tàng Đại Ai Cập trở thành bảo tàng lớn nhất trên thế giới dành riêng cho một nền văn minh duy nhất. Ở đó sẽ chứa bộ sưu tập Tutankhamun mang tính biểu tượng trải dài trong một không gian triển lãm riêng rộng 7.000 mét. Một bộ đôi phòng trưng bày sẽ trưng bày tất cả 5.600 đồ vật lấy được từ lăng mộ của ông, được Howard Carter phát hiện vào năm 1922. Đây sẽ là lần đầu tiên tất cả các mẫu vật trong bộ sưu tập sẽ được trưng bày cùng nhau. Điều này bao gồm ba quan tài của pharaoh và mặt nạ tang lễ. Một điều thú vị là các mẫu vật sẽ được hiển thị theo đúng thứ tự mà Carter đã tìm thấy chúng. Du khách thậm chí sẽ có thể nhìn thấy một số tạo vật từ vải vóc của Tutankhamun, trước đây được coi là quá mỏng manh để trưng bày. Những món này sẽ được trình bày cùng với những công cụ ông đã sử dụng, thức ăn ông ta từng ăn và đôi dép ông ta từng mang.

Bộ sưu tập có nhiều điểm nổi bật
Bảo tàng Đại Ai Cập sẽ là ngôi nhà mới của nhiều đồ tạo tác từ Bảo tàng Ai Cập của Cairo, những món này được giới thiệu trong một loạt các phòng trưng bày theo thứ tự thời gian. Như vậy, bảo tàng sẽ cho phép du khách một hành trình qua Tiền sử, Vương quốc Cổ, Vương quốc Trung đại, Vương quốc Mới và Hậu kỳ và Thời kỳ La Mã. Cũng như bộ sưu tập Tutankhamun, một điểm nổi bật khác sẽ là con thuyền năng lượng mặt trời dài 140 foot, được chôn bên cạnh Kim tự tháp lớn. Đồ tạo tác lớn nhất được trưng bày sẽ là bức tượng Ramses Đại đế cao 12 mét, đây sẽ là điều đầu tiên mà du khách trải nghiệm khi bước vào giếng trời. 87 bức tượng khác của các pharaoh và các vị thần Ai Cập sẽ được trưng bày trên cầu thang lớn của bảo tàng. Điều này bao gồm hai khám phá khá gần đây từ năm 2009. Một là bức tượng đá granit toàn diện của Vua Amenhotep III và bức còn lại là mô tả của Thần Ra đầu chim ưng.

Di chuyển bảo tàng
Di chuyển một bộ sưu tập lớn như vậy không có nghĩa dễ dàng, đặc biệt là khi một số đồ tạo tác là những khối lớn như tượng Rameses Đại đế. Đây là một trong những đồ vật đầu tiên xuất hiện trong bộ sưu tập, với nhiều sự phô trương nổi bật. Bức tượng nặng 83 tấn đi qua các đường phố cùng với các kỵ sĩ trong trang phục quân đội và quốc ca Ai Cập. Bức tượng trước đây được đặt tại Quảng trường Ramses ở Cairo. Hiện nó đã được đặt tại bảo tàng mới kể từ năm 2018, cho phép việc xây dựng diễn ra xung quanh nó. Phát biểu với Báo Nghệ thuật vào năm 2018, Giám đốc Bảo tàng Đại Ai Cập lúc bấy giờ, Tarek Tawfik, nói rằng đội ngũ bảo quản và quản lý của bảo tàng đang đối mặt với “thách thức lớn” là kiểm tra và chuẩn bị từng đồ vật để trưng bày với “sự nhiệt tình cao độ”.

Chỉ trong tuần này, bảo tàng đã nhận bàn giao ngôi đền thứ ba của Tutankhamun, một tháng sau khi ngôi đền thứ tư được chuyển khỏi Bảo tàng Ai Cập và được lắp đặt tại ngôi nhà mới của nó. Bảo tàng Đại Ai Cập cho biết công việc chuyển giao cổ vật này đang diễn ra trong bối cảnh các biện pháp an ninh được thắt chặt. Các giám tuyển của bảo tàng cũng đang giám sát quá trình này. Trong một cuộc phỏng vấn với Egypt Today, tổng giám đốc phụ trách các vấn đề về khôi phục và chuyển giao cổ vật tại Bảo tàng Đại Ai Cập, Issa Zidan cho biết họ đã di dời ngôi đền theo từng bộ phận. Một loạt công nghệ, bao gồm hình ảnh IR, quét XRF và chụp X-quang đã được sử dụng để giúp nhóm xác định cách tốt nhất để tháo dỡ và lắp ráp lại mà không gây hư hỏng.

Cách tiếp cận hiện đại tại Bảo tàng Đại Ai Cập
Việc trưng bày trước đây các đồ tạo tác từ lăng mộ Tutankhamun tại Bảo tàng Ai Cập ở Cairo rất đơn giản. Tuy nhiên, với cách triển lãm mới tại Bảo tàng Đại Ai Cập sẽ cố gắng thu hút du khách hoàn toàn vào cung điện của các pharaoh. Thực hiện điều này bằng cách trình bày các đồ vật cùng với những hiểu biết sâu sắc về cách các vì vua sống cuộc sống của chính họ. Ví dụ, thể hiện cách họ ăn mặc và những gì họ ăn hàng ngày cũng như về đám tang và những gì các Pharaoh đã làm được cho đất nước mình. Trong một cuộc phỏng vấn trước đó với Tạp chí Smithsonian, Tawfik giải thích, “Bản sắc của bảo tàng này là nhà nước, vương quyền và sự vĩnh cửu của Ai Cập cổ đại…nó cho du khách rất nhiều thông tin… cách thức và lý do các đồ tạo tác được sản xuất. Đây là một khía cạnh hoàn toàn mới sẽ mang đến cho bảo tàng này một trải nghiệm vô cùng khác biệt”. Bảo tàng sẽ sử dụng công nghệ hiện đại và thực tế ảo để cho phép giải thích, bảo tàng cũng sẽ đóng vai trò như một trung tâm liên lạc quốc tế giữa các bảo tàng.

Khi nào Bảo tàng Đại Ai Cập mở cửa?
Vào tháng 8 năm 2020, CNN International đã ra mắt bộ phim tài liệu mang tên ‘Inside the Grand Egyptian Museum’. Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trong khuôn khổ chương trình, thiếu tướng Atef Moftah nói rằng bảo tàng đã hoàn thành 96,5% và dự đoán rằng công việc sẽ hoàn thành vào cuối năm 2021. Chương trình cũng tiết lộ rằng công việc di chuyển các đồ tạo tác vào đúng vị trí, như đã đề cập ở trên, sẽ mất khoảng bốn đến sáu tháng. Moftah nói: “Món quà của Ai Cập dành cho thế giới xứng đáng được tán dương một cách lớn lao. Tuy nhiên, các hạn chế COVID-19 đang diễn ra có nghĩa là khi việc khai mạc cuối cùng diễn ra, nó có thể là một lễ kỷ niệm thầm lặng hơn rất nhiều so với kế hoạch ban đầu. Bên cạnh bộ phim tài liệu hé lộ trước, những người khác được thưởng thức cảnh hậu trường nhờ chuyến tham quan khi còn đang xây dựng vào năm 2019. Chi phí 250 đô la mỗi vé nhưng sau đó đã bị hủy bỏ, vì nó gây ra sự chậm trễ trong quá trình xây dựng.

Vé sẽ vào khoảng 400 bảng Ai Cập (EGP) cho du khách quốc tế (khoảng $ 25 hoặc £ 18). Sẽ có giảm giá 50 phần trăm cho sinh viên.

Ảnh hưởng đến khu vực
Bảo tàng Đại Ai Cập cho biết họ hy vọng sẽ thấy lượng du lịch tăng ít nhất 30% sau khi mở cửa. Điều này sẽ dẫn đến nhu cầu về khoảng 40 khách sạn mới và tạo ra khoảng 60.000 cơ hội việc làm trong ngành du lịch. Bảo tàng hy vọng sẽ thu hút 5 triệu lượt tham quan mỗi năm. Con số này tương đương với Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ, New York, bảo tàng được ghé thăm nhiều thứ 9 trên thế giới.

J.S dịch từ Blooloop