Với sự phát triển ngày càng vượt bậc của AI tạo hình ảnh, như DALL-E và Midjourney, các kiến trúc sư, nhà thiết kế sẽ bị ảnh hưởng trong như thế nào trong tương lai?

Jet Geaghan là một Kiến trúc sư làm việc tại studio của Woods Bagot ở Sydney. Đối với Jet, mọi công trình nên được suy nghĩ bằng mục đích, chuyên môn và trí tuệ. Sự rõ ràng trong giao tiếp là nền tảng cho công việc của ông, cho dù đó là điệu bộ trong thiết kế, chi tiết xây dựng hay bằng chứng về văn hóa.

Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence) là tác phẩm của Frankenstein trong kỷ nguyên kỹ thuật số. Khả năng mà sáng chế vượt qua nhà phát minh đã đánh lừa trí tưởng tượng tập thể – gợi lên những cảm xúc vô cùng khác nhau như hy vọng, lo lắng và thậm chí là sợ hãi. Các báo cáo đáng lo ngại về một chatbot của Google có khả năng hiển thị cảm xúc vào tháng 6 đã tác động lên nhận thức của ta, buộc ta phải xem xét sự phân nhánh của AI.

Tốc độ phát triển nhanh chóng của AI vừa đáng báo động vừa thú vị, thúc đẩy suy đoán về sự lỗi thời của chúng ta. Có một điều dường như không thể chối cãi – ngay cả trong những người tiên phong về trí thông minh máy móc – rằng chỉ con người mới có thể tạo ra nghệ thuật. Giờ đây, công nghệ tạo hình ảnh bằng AI như DALL E-2, Midjourney và Stable Diffusion sử dụng mạng lưới thông tin để tạo ra những hình ảnh nguyên bản, chân thực ngoạn mục từ một mô tả dạng văn bản.

Những thuật toán này thách thức quyền sở hữu trí tuệ sáng tạo của nhân loại như chúng ta biết, nhưng chúng không báo trước về ngày cuối cùng của các nhà thiết kế. Thay vào đó, AI sẽ được khai thác như một công cụ mạnh mẽ. Một là cho phép sử dụng thời gian hiệu quả hơn và hai là mở ra các chiều kích mới của những ý tưởng sáng tạo. Cả hai chức năng sẽ tổng hợp vai trò của nhà thiết kế hướng tới một tương lai mạnh mẽ, năng suất hơn.

Sử dụng thời gian tốt hơn

Lịch sử của tiến bộ công nghệ, được xác định bởi những bước nhảy vọt về phía trước, đã cho thấy các quy trình lặp đi lặp lại, tốn nhiều thời gian đã được tự động hóa, thay đổi một cách căn bản những gì con người có thể sản xuất. AI tiếp tục truyền thống này bằng cách nhanh chóng trở nên hợp lý và cho hiệu suất cao hơn. Báo cáo Chỉ số AI năm 2022 của Đại học Stanford (Stanford University’s 2022 AI Index Report) cho thấy chi phí để đào tạo một hệ thống phân loại hình ảnh đã giảm 63,6%, trong khi thời gian đào tạo đã được cải thiện hơn 94,4% kể từ năm 2018. Kết quả sự phát triển nhanh chóng của AI là các nhà thiết kế – vốn được tuyển dụng vì tư duy sáng tạo và chuyên môn của họ, giờ đây có thể được giải phóng khỏi sự ràng buộc với các nhiệm vụ khô khan.

Trong thế giới thiên về hình ảnh của chúng ta, AI như DALL E-2, Stable Diffusion và Midjourney hợp lý hóa quy trình tạo hình ảnh. Các khái niệm thiết kế ngày nay kỳ vọng sẽ được truyền đạt bằng chủ nghĩa hiện thực và tính năng động đa chiều để khách hàng hoặc người mua đánh giá. Đối với các nhà thiết kế, sản xuất hình ảnh là một quá trình tỉ mỉ và lâu dài, đòi hỏi sự chính xác và khéo léo ở tất cả các khâu. AI, với khả năng tạo hình ảnh đẹp mắt trong vài phút, đã làm giảm bớt những áp lực này.

Những công cụ mới này cung cấp cho các nhà thiết kế một nền tảng trực quan nhanh chóng để xây dựng tính thẩm mỹ, trong khi vẫn cho phép họ tìm hiểu sâu và lý giải cảm xúc, yếu tố then chốt để phát triển những ý tưởng thiết kế mạnh. Quá trình vẽ ra một thiết kế tiết lộ nhiều vấn đề cũng như các giải pháp – AI tạo hình ảnh đã cho phép các nhà thiết kế đi đến giai đoạn giải quyết vấn đề nhanh hơn.

Mở khóa những ý tưởng sáng tạo

AI trình bày một phương pháp hoàn toàn mới để khám phá ý tưởng khi được giải phóng khỏi sự phân tâm và va chạm của thực tế kiến trúc. Thông qua các phương pháp mới tìm thấy này, sự sáng tạo được định nghĩa lại như một điều được chia sẻ với AI.

Không hề bối rối và không vướng bận bởi các quy định nghiêm ngặt đã được chấp nhận, Công nghệ tạo hình ảnh bằng AI kiểm tra các giới hạn của quy ước bằng cách tạo ra các khả năng vô hạn. Mặc dù hiện tại nó có vẻ kỳ lạ hơn là khả thi, nhưng những trực quan mới mẻ này dựa trên yêu cầu thiết kế cho thấy AI thúc đẩy ý tưởng sáng tạo – tạo ra không gian cho những điều bất ngờ. Bằng cách cung cấp cho DALL-E 2 một số dòng mô tả, chúng ta có thể nhìn thấy Thành phố New York trong một tương lai thay thế – Công viên Trung tâm rợp bóng cây và đá nâu mang tính biểu tượng của nó được mô phỏng lại theo cấu hình hoàn toàn mới lạ.

Cuộc khám phá này thách thức những giả định của con người về bản quyền sáng tạo, sắp xếp lại nó như một thứ được chia sẻ với AI. Mặc dù luật này đã hủy bỏ, nhưng quyết định của tòa án Liên bang Úc (Australian Federal court) năm 2021 về việc cho phép các hệ thống AI được nêu tên như là nhà phát minh trên các đơn đăng ký bằng sáng chế của Úc là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy sự thay đổi sắp tới đối với hiểu biết của chúng ta về sáng tạo.

Các nhà thiết kế phát triển những cách mới cũng như những điều mới. Tương lai sẽ chứng kiến nhà thiết kế khám phá tiềm năng của việc sử dụng AI để cải thiện quy trình làm việc – khơi dậy tài năng của họ trong việc tìm tòi ý tưởng, thử nghiệm, ra quyết định và đánh giá. Các công cụ trực quan đã được sử dụng để kiểm tra mức độ thành công của các vật liệu hay hình khối khác nhau trước khi cam kết đưa vào ứng dụng hoặc để đo các biến số như âm thanh, ánh sáng ban ngày và dòng không khí. Khi phát triển, AI có thể làm rõ những phán đoán này – giúp đưa ra quyết định dễ dàng hơn và xây dựng đạt kết quả tốt hơn.

Khả năng thử nghiệm ý tưởng của AI là minh chứng cho thấy nó sẽ cách mạng hóa quy trình làm việc và kích thích sự sáng tạo của các nhà thiết kế như thế nào. Tuy nhiên, chính việc định hướng và đánh giá các ý tưởng đòi hỏi sự phán đoán của con người để mang lại kết quả mong muốn. Thiết kế là quá trình ra quyết định, và điều đó vốn dĩ vẫn là của con người.

Một tương lai rộng mở

Sự phát triển của AI và thiết kế đồng hành song song. Hơn cả việc bị thay thế, thế hệ nhà thiết kế tiếp theo sẽ cộng tác với AI. Điều này đòi hỏi một bộ kỹ năng mới: lý luận thích ứng để đánh giá và tổng hợp công việc của máy móc và thông thạo logic tính toán làm nền tảng cho sự sáng tạo của AI. Các nhà thiết kế của tương lai sẽ tập trung vào các cuộc tìm tòi sáng tạo, nơi đòi hỏi sự thẩm định, diễn giải và đồng cảm phức tạp – chẳng hạn như cách công trình kết nối với địa điểm của nó, sự phân nhánh văn hóa của quá trình sản xuất hoặc xây dựng, trải nghiệm sống của cư dân, cộng đồng và du khách cũng như sự căng thẳng về khí hậu, hệ sinh thái và tài nguyên hữu hạn đang diễn ra.

Vai trò của các nhà thiết kế luôn phát triển khi các công cụ mới xuất hiện, nhưng tầm quan trọng của sự đánh giá bản thể của con người để vận hành các công cụ này vẫn là cốt lõi. Để cung cấp các thiết kế hợp lý, có tính đồng cảm, AI cần bàn tay con người. Tương tự như vậy, đối với quan niệm không bị hạn chế và sự hợp lý hóa hình ảnh, việc ủy quyền cho AI sẽ trở nên cần thiết trong thị trường kiến trúc cạnh tranh. Mối quan hệ qua lại này làm cho AI trở thành một công cụ sẽ phát triển cùng với tính thương mại của nó, chứ không phải là một công cụ bị gạt bỏ.

Biên dịch: Anh Tuấn | Nguồn: Architizer

Nguồn