Trong những ngày gần đây, pavilion “Tỉnh thức” ở vườn hoa Diên Hồng (dân gian quen gọi là vườn hoa Con Cóc) trở thành một điểm đến yêu thích của người dân Hà Nội. Công trình là nơi diễn ra Lễ khai mạc và triển lãm các tác phẩm kiến trúc nhà ở và nội thất xuất sắc đạt giải thưởng Top 10 Awards 2022 từ ngày 20/05/2023 đến hết ngày 04/06/2023. Để công chúng hiểu thêm về những thông điệp của pavilion “Tỉnh thức”, Kiến Việt xin giới thiệu cuộc trò chuyện của KTS Vũ Hiệp với tác giả công trình này – KTS Nguyễn Đình Hùng đến từ Công ty TNHH kiến trúc NOWA.

KTS Nguyễn Đình Hùng và KTS Nguyễn Hoàng Kim – tác giả công trình Pavilion “Tỉnh thức”

Vũ Hiệp: Xin chào KTS Nguyễn Đình Hùng. Tôi vừa mới qua vườn hoa Con Cóc và không thấy đài phun nước đâu cả. Thay vào đó là một khối hộp với các diện gương phản chiếu vườn hoa, cây xanh, Bắc Bộ Phủ, Khách sạn Metropole và các công trình khác. Cứ như thể có một thế giới song song đang hòa lẫn với thế giới thực. Phải chăng ý nghĩa đó là “Tỉnh thức” mà anh đặt tên cho công trình? 

KTS Nguyễn Đình Hùng: Mỗi công trình kiến trúc xuất hiện trên trái đất này đều có một cơ duyên nào đó. Với tôi, sau khi nhận lời thiết kế không gian triển lãm cho giải thưởng Top 10 Awards 2022 tổ chức tại vườn hoa Diên Hồng, tôi đã ra vườn hoa này để quan sát địa điểm nhiều lần, vào nhiều khung giờ khác nhau. Cảnh quan phố xá hối hả, dòng người qua lại như những con thoi, các hoạt động của người dân tại vườn hoa diễn ra sôi nổi, phong phú và ý tưởng “hướng công năng triển lãm vào trong” đã đến với tôi, cũng như con người hãy nhìn vào bên trong mình để “tìm về bản thể chân nguyên” sau khi mải miết tìm kiếm những “vật ngoại thân”. Ngoài đánh thức bản thân mỗi con người, công trình còn mong muốn mang lại sự “TỈNH THỨC” về giá trị các di sản bao gồm cả các di sản vật thể và phi vật thể.

Không gian triển lãm Top 10 Awards Pavilion 2022 lung linh về đêm. Ảnh: Nguyễn Thái Thạch (Architectural Photographer)

Vũ Hiệp: Bằng diện gương bề mặt, công trình đã “nhân đôi” các di sản xung quanh như Bắc Bộ Phủ, khách sạn Metropole … Phải chăng công trình như một “nơi hội tụ của di sản”?

KTS Nguyễn Đình Hùng: Hôm khai mạc triển lãm, tôi đã mượn một cái sập văn từ làng nghề chạm khắc thủ công mỹ nghệ truyền thống Sơn Đồng – huyện Hoài Đức (Hà Nội) bày lên sân khấu để phục vụ diễn xướng hát văn. Khung cảnh khi đó khá thú vị: Bắc Bộ Phủ (một công trình kiểu Pháp) làm phông trên bề mặt gương của pavilion hiện đại, tôn vinh cho văn hóa nghệ thuật truyền thống Việt Nam. 

Tiết mục hát văn tại sự kiện Khai mạc triển lãm Top 10 Awards 2022. Ảnh: Kienviet Media

Vũ Hiệp: Anh đã muốn “giấu” di sản, tại sao lại không “giấu” triệt để, đóng kín toàn bộ, mà lại cho lối vào bên trong? 

KTS Nguyễn Đình Hùng: Bằng cách “giấu” đài phun nước vào trong công trình, tôi muốn khi nhìn từ bên ngoài, đài phun nước Con cóc – công trình hơn 120 năm tuổi hoàn toàn “Biến mất” khỏi vườn hoa Diên Hồng. Nhưng khi bắt đầu bước vào sảnh, mọi người sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính của nó tại vị trí trang trọng nhất của không gian triển lãm. Cảm xúc đi từ bên ngoài vào bên trong thay đổi bất ngờ, khiến người xem có thể nhận ra một điều gì đó đang diễn ra trong mình “mất đi hoặc khơi dậy”. 

Vũ Hiệp: Có ý kiến cho rằng, anh muốn giấu ngọc (đài phun nước), nhưng lại làm sáng túi ngọc (công trình bao quanh), bởi khi đi vào trong thấy đài phun nước bị vây quanh bởi những bộ giáo xây dựng, một thứ tầm thường quá. Anh nghĩ sao?

KTS Nguyễn Đình Hùng: Mỗi người có quyền bày tỏ cảm xúc, quan điểm riêng của mình. Không công trình nào có thể làm hài lòng tất cả mọi người. Tôi nghĩ rằng, giàn giáo bên trong không phải là thứ tầm thường. Những thanh giàn giáo được ghép với khoảng cách rất dày để tạo thành một không gian có chủ đích, chắc chắn, nghiêm túc. Nó tuy mộc mạc, “thật thà” nhưng là cái tạo nên kết cấu công trình, giúp công trình đứng vững được. Đài phun nước được bao quanh bởi những điều chân thật như vậy thì chứng tỏ nó càng được trân trọng hơn chứ! 

Vũ Hiệp: Anh có thể nói thêm về cách trưng bày triển lãm ở bên trong công trình?

KTS Nguyễn Đình Hùng: Kiến trúc vẫn phải cần công năng. Công trình được tạo ra với mục đích để trưng bày, giới thiệu đến công chúng và tôn vinh các tác giả, tác phẩm đạt giải thưởng Top 10 Awards. Việc sắp xếp các pano không phải ngẫu nhiên mà là có hàm ý. Chủ trương của triển lãm là trưng bày cả quá trình thực hiện công trình của anh em kiến trúc sư chứ không phải chỉ sản phẩm cuối cùng. Ví dụ: công trình của AHL Architects trưng bày gạch, cửa sổ, dầm thép … của ngôi nhà cũ trước khi cải tạo và một số sản phẩm được chế tạo làm mẫu hoàn thiện cho công trình mới; những vật liệu thi công như cót ép, gạch đất nung … được ứng dụng trong công trình của AfA Design; hay như những mô hình rất chi tiết của các đơn vị khác. Tôi muốn công chúng biết đến công việc vất vả của anh em kiến trúc sư đằng sau sự hào nhoáng của công trình. 

Không gian triển lãm bên trong Pavilion mang nét đẹp mộc mạc, thân quen, làm nổi bật các công trình đạt giải. Ảnh: Kienviet Media

Vũ Hiệp: Hình như anh rất quan tâm tới yếu tố chân thực khi làm công trình này?

KTS Nguyễn Đình Hùng: Đúng vậy. Khi thi công, công trường không quây bạt, để người dân có thể chứng kiến cả quá trình xây dựng công trình. Trong 5 ngày thi công, tôi được quan sát cách người dân tương tác với quá trình xây dựng và thấy được nhiều điều thú vị. 

Vũ Hiệp: Dường như, pavilion “Tỉnh thức” không chỉ là một công trình kiến trúc, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật ý niệm, trình diễn, sắp đặt. Ở lối vào công trình, anh còn đặt một con chó đá. Lý do là gì vậy?

KTS Nguyễn Đình Hùng: Trong các dự án gần đây, tôi luôn cố gắng khai thác yếu tố dân gian, truyền thống. Đây là một công trình hiện đại được đặt giữa không gian của những di sản thời Pháp thuộc. Tôi cảm thấy thiếu một chút “tính Việt” nên đã đặt con chó đá ở sảnh chính như những ngôi nhà cổ ở nước ta.

Vũ Hiệp: Những ngày này, pavilion được người dân đến check-in rất nhiều, đặc biệt là giới trẻ. Nhưng chỉ sau đây ít ngày là nó phải hạ giải. Anh cảm thấy thế nào?

KTS Nguyễn Đình Hùng: Tôi rất vui vì công chúng đã yêu mến công trình. Tôi quan sát thấy công viên được quét dọn sạch hơn, nhiều người thích “soi gương”, “selfie”. Điều đó chứng tỏ “soi mình” là một nhu cầu có thực của con người. Bất cứ ai cũng cần nhìn lại con người mình, nhìn lại hành trình đã qua để đi tiếp đến tương lai tốt đẹp hơn. Đối với tôi, pavilion “TỈNH THỨC” đã thực hiện thành công thông điệp của mình. Tôi không tiếc nuối khi nó bị hạ giải. 

Pavilion “Tỉnh thức” trở thành địa điểm check-in thu hút nhiều bạn trẻ. Ảnh: Vietnamnet

Vũ Hiệp: Xin cám ơn anh về cuộc trò chuyện này!

Theo Vũ Hiệp

Kiến Việt