Trong quá trình thiết kế nội thất và làm nhà, chọn gạch là yếu tố quan trọng vì nó chiếm gần như toàn bộ không gian của bạn, ảnh hưởng tới bộ mặt chung của công trình. Đứng trước thị trường rộng lớn như hiện nay, bạn ắt hẳn sẽ hoang mang với hàng loạt câu hỏi kiểu như: "Chọn gạch nào để xây nhà cho tốt đây? Làm cách nào để chọn gạch lát nền phù hợp? Cách chọn gạch ốp tường sẽ dựa vào đâu? "....

Bài viết này mình tập trung vào nội thất nhiều hơn xây dựng kiến trúc bên ngoài, các khu vực như sân vườn, hồ bơi, ngoài trời mình sẽ đề cập trong chuyên đề khác. Như mình đã nhiều lần chia sẻ, bất kỳ một lựa chọn nào, để đi đến quyết định cuối cùng, bạn cũng phải dung hòa được 3 yếu tố quan trọng :

- Tính thẩm mỹ

- Công năng sử dụng và độ bền

- Giá cả

1. TÍNH THẨM MỸ : 

Vì sao mình đặt yếu tố thẩm mỹ để nói đầu tiên? không phải vì nó là quan trọng nhất mà là vì bạn phải thiết kế trước đã, thiết kế sao cho mọi thứ tổng thể trong căn nhà hài hòa. Sau đó bạn sẽ giới hạn được chọn lựa của mình là nghiêng về hình thức chọn gạch như thế nào. Thị trường có hàng triệu mẫu mã. Dù bạn có tiền, dù bạn chọn loại đắt đỏ nhưng chắc gì nó phù hợp với không gia và đồ đạc còn lại?

Chúng ta sẽ cần khoanh vùng các khu vực, rằng Bạn đang chọn gạch lát nền cho khu vực nào?

- Phòng khách

- Bếp và phòng ăn: đa phần nhà ở Việt Nam đều có không gian nối liền giữa phòng khách, phòng ăn và bếp. Do đó sẽ tùy ý đồ thiết kế mà có phân không gian bằng gạch lát nền hay không. Nếu nhà nhỏ thì thường sẽ đồng nhất một loại

- Phòng ngủ

- Nhà vệ sinh + phòng tắm

Riêng Bếp và Nhà vệ sinh, bạn cần cân nhắc thêm việc chọn gạch ốp tường cho chúng. Ngoài ra, đừng quên ốp gạch cho cầu thang nữa nha

A. Bề mặt + màu sắc + vân gạch :  Với mỗi phòng, bạn dự định sẽ chọn hình thức gạch nào dưới đây?

• Gạch có hay không có vân : đa phần các hãng gạch đều cho ra các bộ sưu tập với màu sắc trắng, đen, xám, nâu và kem.
• Gạch 1 màu hay nhiều màu - phối nhiều loại gạch hoặc gạch có in hoa văn : như gạch bông; gạch lam, gạch thẻ thì dùng cho gạch ốp tường
• Gạch vân gỗ, gạch đa giác hay gạch 3D...

B. Cách xếp gạch : thay đổi cách xếp gạch là một hình thức tạo ra nhiều không không gian sinh động khác nhau cho căn nhà mình. Nó giúp bạn tiết kiệm thời gian khi không phải chọn lựa nhiều gạch, cũng tiết kiệm chi phí nếu bạn biết cách tận dụng tối đa sản phẩm. Mình gợi ý một số cách xếp gạch thông dụng như sau:

2. CÔNG NĂNG SỬ DỤNG GẠCH & ĐỘ BỀN CỦA GẠCH

A. Độ an toàn : từ các vị trí phòng bên trên, bạn cân nhắc thêm nhà có trẻ em hay người già không. Từ đó sẽ chọn loại gạch bóng hay mờ, chống trơn trượt nhiều hay ít. Riêng phòng tắm hay nhà vệ sinh thì nhất định ưu tiên cho loại gạch có bề mặt nhám, chống trơn trượt cao để đảm bảo an toàn cho tất cả mọi người

B. Phân loại gạch trên thị trường: bạn sẽ nghe những cái tên rất quen thuộc như Gạch Granite, gạch Porcelain, gạch Ceramic, gạch bông, gạch thẻ, gạch bóng kính, gạch thạch anh, gạch men, gạch mosaic, gạch nhựa, gạch gốm, gạch tàu....và bạn thực sự náo loạn vì không rõ chúng khác nhau cái gì. Mình sẽ phân biệt cho bạn ở mức tổng thể như thế này nha :

1. Gạch Granite hay gạch Thạch Anh, gạch bóng kính + Gạch Porcelain : các loại này thực tế là cùng loại, chỉ khác biệt một chút về thành phần trong quá trình sản xuất. Thân (xương) gạch có màu xám trắng, dạng khối cứng. Ưu điểm của nó là đa dạng chủng loại, kích thước lớn - lên tới 100x100cm, có thể phủ men hay không phủ men mà mài bóng cả thân gạch luôn, không thấm nước và rất bền

2. Gạch Ceramic hay gạch gốm + gạch Mosaic (thủy tinh)+ gạch lam : các loại này thực tế cũng là cùng loại, có xương (thân) gạch màu đỏ đậm hoặc hồng nhạt, dạng bột, sản xuất từ nguyên liệu đất sét 100% (hoặc 70% đất sét + 30% tràng thạch) và thường phủ men trên bề mặt mới sử dụng được. Gạch có độ hút nước rất cao, kích thước sản xuất không chuẩn, dễ cong vênh ốp lát khó đẹp, nên chỉ được sản xuất ở kích thước nhỏ như 300x3 40x40 hoặc tối đa 30x60

3. Gạch Tàu : cũng như gạch ceramic, là loại gạch sử dụng công nghệ đất nung truyền thống, nhưng chỉ khác là dùng loại đất nung màu đỏ nâu thôi. Gạch tàu dễ bám rêu và bạc màu, chịu lực thấp và dễ vỡ

4. Gạch bông : có nguyên liệu sản xuất là xi măng (cement) trắng và xám, 1 ít cát, bột đá tự nhiên và bột màu và lớp men bề mặt, là loại vật liệu thân thiện với môi trường nên đang quay trở lại ngày nay một cách mạnh mẽ

5. Gạch giả gỗ : chỉ là cách gọi của bề mặt gạch, gốc vẫn có thể là gạch ceramic hay gạch porcelain tạo thành

6. Gạch men là cách gọi khác để phân biệt với gạch đồng chất : tức là gạch men thì bề mặt được phủ một lớp men, còn gạch đồng chất thì cả khung xương và bề mặt gạch đều là khối đồng chất duy nhất. Gạch men bóng dễ trầy xước và độ trơn trượt cao hơn gạch men mờ

Bạn có thể tham khảo chi tiết hơn ở đây. Ngoài ra, có 2 điểm mình muốn các bạn lưu ý khi chọn gạch lát nền và ốp tường là:

*** Độ hút nước của gạch sẽ ảnh hưởng tới quá trình sử dụng gạch sau này, có khi cả sàn nhà bị đội gạch hết lên là do gạch chất lượng quá kém, sử dụng thời gian ngắn, gặp thời tiết hay nước là tiêu

*** Chọn loại gạch lát nền thì có thể sử dụng cho gạch ốp tường được. Không được sử dụng gạch ốp tường để làm gạch lát nền nhà

3. GIÁ CẢ GẠCH ỐP LÁT: Yếu tố cuối cùng thể hiện bạn có là người mua sắm thông minh hay không. Vấn đề không phải là giá gạch mắc hay rẻ. Vấn đề là nó phù hợp nhất với số tiền bạn có được và bỏ ra chi tiêu. Bạn không thể bỏ ra 1 triệu và đòi một chất lượng và dịch vụ của loại 10 triệu được, đúng không? Và nếu bạn đòi như thế - bạn có tin có nhà cung cấp đáp ứng hoàn toàn cho bạn như thế không? Đó là lý do mình dùng "người mua sắm thông minh" ở đây là vậy. Dựa vào tiêu chí số 2, bạn cũng sẽ hình dung ra ít nhiều loại nào đắt, loại nào rẻ hơn. Sẽ như thế này:

A. Loại gạch : dựa vào tiêu chí số 2, bạn cũng sẽ hình dung ra ít nhiều loại nào đắt, loại nào rẻ hơn. Tất cả phụ thuộc nguyên liệu và kỹ thuật sản xuất

B. Kích thước gạch : sẽ có các kích thước như sau, và cứ càng lớn thì càng đắt. Các bạn cũng cẩn thận, đừng chọn gạch kích thước lớn cho phòng quá nhỏ, và ngược lại

- Cỡ nhỏ : Gạch 5x5cm 10x10, 10x20, 15x15 - thường cho các loại gạch mosaic, gạch lam, gạch thẻ hoặc các loại gạch viền chân tường, cầu thang

- Cỡ trung bình : gạch 20x20 - thường thấy ở gạch bông. Vẫn có loại gạch bông lớn 30x30cm nhưng không lớn hơn. Ngoài ra là các kích thước cho gạch ceramic, granite hay porcelain như : 25x25, 30x30, 30x60, 40x40, 40x60, 50x50, 60x60cm

- Cỡ lớn : 80x80 hay 100x100 - thường thấy ở gạch granite hay porcelain, vân đẹp, tự nhiên nhưng giá rất đắt. Đặc biệt có những loại gạch nhập khẩu từ Ý hay Tây Ban Nha có kích cỡ lên tới 120x120cm

- Gạch giả gỗ : có kích thước dài 13x80cm, 15x90 hay 20x100cm, hoặc các kích thước vuông như bình thường là 25x25, 30x30cm.

C. Nhãn hàng: riêng cái này thì bạn phải quy về tiêu chí thẩm mỹ để cân nhắc. Bạn tham khảo ở đây  hoặc ở đây để biết thêm các thương hiệu gạch ốp lát ở Việt Nam hiện nay, nó bao gồm các loại gạch trong nước và gạch nhập khẩu, thường từ Trung Quốc, Malaysia hay Tây Ban Nha, Hy Lạp. Mẫu mã, màu sắc và vân gạch rất đa dạng. Mình đã từng trầm trồ biết bao nhiêu khi đứng trước những viên gạch đẹp, vấn đề còn lại là túi tiền thôi

Giá cả mình tổng hợp như thế này để bạn có thể tạm tính được ngân sách:

1. Gạch Mosaic : từ 350.000/m2 đến 900.000/m2

2. Gạch 30x30, 40x40cm : từ 180.000/m2

3. Gạch 60x60cm : từ 250.000/m2

4. Gạch 80x80 cm : từ 350.000/m2

5. Gạch 100x100cm : từ 480.000/m2

6. Gạch bông : từ 400.000/m2

7. Gạch lục giác : từ 20.000/ viên kích thước 20x23xm

8. Gạch giả gỗ : từ 200.000/m2

9. Gạch Trung Quốc so với gạch VN thì giá có thể tương đương, vân và màu sắc đa dạng hơn nhưng chất lượng không ổn định, dễ thấm nước, dễ cong vênh và kích thước không chuẩn. Trong khi đó, gạch Malaysia, Indonesia cũng đa dạng hơn về mẫu mã, giá cũng sẽ mắc hơn từ 20-30%. Riêng gạch nhập khẩu từ thị trường Châu Âu như Tây Ban Nha - thì cùng một kích thước, giá có thể đắt gấp 2 đến gấp 5 lần, từ 800.000 đến hơn 2.000.000/m2. Ưu thế của dòng hàng này là các loại gạch trang trí với chất lượng tiêu chuẩn Châu Âu, hoa văn trang trí độc đáo, lạ mắt, phù hợp với phân khúc khách hàng cao cấp

Điều cuối cùng là mình muốn nhắc đến một số các yếu tố phụ làm ảnh hưởng tới cả vấn đề thẩm mỹ lẫn giá : Màu ron gạch và nhân công lát gạch.

Bạn đừng bao giờ xem thường ron gạch vì nó thực sự ảnh hưởng tới thẩm mỹ, cần xem xét và báo cho phía thi công yêu cầu của mình. Dùng gạch và ron gạch có màu sắc đối lập luôn tạo hiệu ứng đặc biệt mạnh mẽ hơn rất nhiều. Tuy nhiên nó cũng ảnh hưởng tới giá thành và đặc biệt là nó phụ thuộc rất nhiều vào tay nghề người thợ. Thợ ốp lát gạch cần cẩn thận, ốp thẳng và nét, đặc biệt ron gạch sàn và tường phải khớp nhau (đừng chọn gạch sàn 60x60 mà gạch tường 40x40 nha). Ngoài ra thợ phải biết tính toán lượng gạch tiêu hao gạch thông minh thì mới tối ưu hóa và mang lại kết quả cuối cùng tốt nhất được. Tốt nhất là có bản vẽ lát gạch cho chắc chắn