Parametric Design hay thiết kế tham số là gì và các công cụ để ứng dụng thiết kế tham số trong lĩnh vực thiết kế kiến trúc là câu hỏi rất được quan tâm trong cộng đồng thiết kế sáng tạo.

Parametric design là một phương pháp dựa trên thuật toán hợp nhất ý định thiết kế với kết quả thiết kế. Parametric design là phương pháp thiết kế được tranh luận nhiều nhất giữa các kiến trúc sư. Nó thu hút sự chú ý của hầu hết mọi người bằng cách hình thành các dạng hình học và cấu trúc phức tạp thông qua sự tương tác của nhiều yếu tố. 

Harbin Opera House / MAD Architects. Photo: Pawel Paniczko

Công trình nhà ga Mediopadana của KTS Santiago Calatrava. Photo: Oscar Ferrari

Trung tâm Heydar Aliyev nổi tiếng của KTS Zaha Hadid. Photo: Hufton+Crow

Bảo tàng Soumaya ở thành phố Mexico do FR-EE / Fernando Romero Enterprise thiết kế. Photo: Rafael Gamo

Đoạn video dưới đây giải thích câu hỏi phổ biến “thiết kế tham số là gì?” Đoạn phim khám phá nguồn gốc của thiết kế tham số và các ứng dụng, gồm các trường hợp áp dụng parametric design trong lịch sử, các kiến trúc sư có nhiều đóng góp và phần mềm mới nhất trong lĩnh vực này.

Mô hình nhà thờ lộn ngược của Antonio Gaudi là một trong những biểu hiện sớm nhất của parametric design, trong đó ông đã tạo ra các vòm dây xích phức tạp bằng các sợi dây treo lơ lửng. Bằng cách điều chỉnh vị trí của những quả cân, ông có thể thay đổi hình dạng của các vòm dây xích và theo đó là toàn bộ mô hình. Cách tiếp cận của ông tương tự máy tính bằng cách quan sát mô hình thay đổi thế nào khi đặt một tấm gương ở phía dưới.

Mô hình nhà thờ lộn ngược của Antonio Gaudi. Photo: KK Clark

Thật vậy, nhiều kiến trúc sư đã tham gia vào lĩnh vực kiến trúc tham số. Một ví dụ là Luigi Moretti là kiến trúc sư đầu tiên sử dụng cụm từ kiến trúc tham số hay kiến trúc sư Frei Otto đã nắm bắt được bản chất thử nghiệm của mô hình tham số bằng các hoạt động ‘đi tìm hình thức’ của ông bắt nguồn từ các đường dẫn (paths) và màng xà phòng (soap films).

Công cụ ứng dụng parametric design qua phần mềm rhino. Photo: food4rhino.com

Trong những thập kỷ gần đây, mô hình hóa tham số đã được đưa vào các dự án thông qua các giao diện tập lệnh của gói phần mềm. Hầu hết các nhà thiết kế được hưởng lợi từ các giao diện kịch bản trực quan kết hợp sơ đồ thay vì văn bản. Grasshopper của Robert McNeel & Associates, Generative Components của Bentley Systems và Dynamo của Revit Autodesk là các giao diện tập lệnh trực quan cơ bản dựa trên các biểu đồ ánh xạ luồng trong mối liên hệ từ tham số thông qua các hàm do người dùng xác định, với kết quả thường dẫn đến việc tạo ra dạng hình học. Với các công cụ kỹ thuật số được sử dụng trong kiến trúc và thiết kế trong thế kỷ 21, các kiến trúc sư đã có được sự linh hoạt tối đa và các cách tiếp cận biểu đạt trong một thời gian ngắn.

Theo Anh Tuấn (biên dịch từ parametric-architecture)

Kiến Việt