Nội thất Nhật Bản mà đỉnh cao là phong cách Zen (Thiền) được biết đến trên toàn thế giới cùng với sự khéo léo và tinh tế bậc thầy của các nhà thiết kế quốc gia. Với tâm hồn cùng hướng đến sự đơn giản, chân thật và thuần khiết, họ đã mang đến cho không gian sự hòa hợp một cách tự nhiên, chân thành nhất cùng với thiên nhiên, sự chắt lọc, tinh túy nhất với từng món đồ được đặt bên trong nhà mà không hề tạo cảm giác bày biện phô trương hay trang trọng quá...Phong cách thiết kế nội thất Nhật Bản có kích thước theo tỷ lệ chiều cao con người là 3’x6’ với hình ảnh đại diện là chiếc thảm trải sàn bằng chất xơ tự nhiên, thường được gọi là thảm tatami. Màu sắc được tìm thấy trong vật liệu tự nhiên như tre và đá là xám, trắng, xanh lá…được sử dụng để tạo ra một không gian yên tĩnh, thanh bình. Đồ đạc cho dù là dự phòng cũng bao gồm các thứ như soji, bàn thấp và futon. Futon là một tấm nệm phẳng, dày khoảng 5cm với một lớp vải bọc ngoài, bên trong nhồi bông hoặc bông tổng hợp....
Ở Nhật Bản, nhất là trong những ngôi nhà truyền thống sử dụng tatami để lót sàn, người ta không dùng giường mà thay vào đó là futon. Futon được thiết kế đặt trên sàn trải tatami và thường được gấp lại, xếp trong tủ khi không dùng đến để tatami có thể thở và để căn phòng có thể rộng rãi hơn.

Còn Soji là tấm chắn cửa hay tấm ngăn phòng truyền thống Nhật Bản. Tấm này có nguồn gốc từ mô hình tấm chắn gập cửa của người Trung Hoa. Tấm chắn Trung Hoa, có lúc được làm bằng giấy, mà chúng ta biết ngày nay có từ thế kỉ thứ 8 sau công nguyên. Tuy nhiên, cũng có tài liệu cho rằng nó có từ triều đại Zhou ( thế kỉ 4-3 trước công nguyên). Cũng thật thú vị khi những bức họa về tấm chắn lại có thể tìm thấy trong các ngôi mộ từ triều đại Han (200 trước công nguyên-200 sau công nguyên). Nhưng, chính tại Nhật Bản mà tấm chắn này đã phát triển thành những kiểu dáng nổi tiếng như ngày nay. Tấm chắn Shoji được đưa vào trong căn nhà Nhật bản để ngăn cách khu vực sống bên ngoài và khu vực sống bên trong, đồng thời vẫn không làm căn nhà bị thiếu ánh sáng. Cửa gỗ trượt Shoji giúp ngăn cách căn phòng với thế giới bên ngoài, tạo cảm giác an toàn và thanh thản đầu óc vào buổi đêm. Tấm chắn Shoji được trải rộng nhờ loại giấy bột gạo Shoji của Nhật Bản và gỗ được gia công tinh tế, là yếu tố bổ sung hiệu quả vào phần trang trí bên trong ngôi nhà Nhật Bản truyền thống.

Tấm chắn Shoji dùng cho các bữa tiệc trà, làm phông nền cho buổi ca nhạc hay vũ hội, bảo vệ các nghi thức Phật giáo và ngăn cách với những hoạt động bên ngoài ngôi nhà. Kiểu gập của tấm chắn phụ thuộc vào mục đích sử dụng. Ví dụ, tấm chắn gập đôi nhỏ dùng cho tiệc trà trong khi tấm chắn lớn với 8 nếp gấp lại dùng làm phông cho các vũ hội. Ngoài ra, tấm chắn nhẹ và linh hoạt được sử dụng khi cần di chuyển nhanh. Tấm chắn nhẹ nhưng chắc chắn lại được dùng với hàng rào mắt cáo và gỗ cứng, phủ lớp giấy được làm thủ công trong các hoạt động cụ thể và tương tự “karibari”.
Tấm chắn Shoji thể hiện kĩ xảo tinh vi mà bất cứ ai làm ra chúng cũng thấy tự hào. Tấm ván đẹp ngoạn mục và tấm chắn thì hoàn hảo. Với sự sắp đặt truyền thống, tấm chắn Shoji có thể trượt trên đường ray gỗ cả phía trên và phía dưới. Gỗ vân sam hay tuyết tùng được đưa vào sử dụng, dán bằng giấy bột gạo shoji ở một bên mặt.
Tấm chắn Shoji được dùng làm cửa ra vào, cửa sổ, cửa nhà tắm và dùng làm tấm ngăn ở mọi nơi với mục đích riêng tư. Vì thế chúng có thể được gọi là tấm ngăn phòng shoji. Chúng hữu dụng khi được dùng làm vách ngăn văn phòng, cửa tủ, cửa sổ trần nhà và tấm ván đặt ở đầu giường. Với vẻ gọn gàng giản dị, trông chúng rất tự nhiên khi được dùng làm cửa sổ thiết kế đặc biệt. Làm tấm chắn Shoji là một trong những đam mê phổ biến nhất của những người nhiệt huyết độc lập.

Thiết kế Shoji Nhật Bản, nếu được áp dụng một cách khéo léo, sẽ đem đến một vẻ quyến rũ Á Đông khó tả cho ngôi nhà hay văn phòng của bạn, thậm chí mở ra một cách thức ấn tượng và thú vị cho việc tái thiết kế ngôi nhà hay việc trang hoàng nơi công sở. Vì thế cần phải hiểu những yếu tố cơ bản của thiết kế nội thất Nhật Bản cũng như nguồn cảm hứng Nhật Bản mang tên Shoji để có thể tận dụng chúng một cách khôn ngoan. Những yếu tố tạo nên Shoji Nhật Bản bao gồm tấm màn chắn shoji, đồ nội thất Nhật Bản và đèn Shoji. Cần chú ý rằng, người thiết kế, khi chọn lựa Shoji Nhật Bản làm vật trang trí, cần biết vị trí chính xác mà chúng được đặt vào.

Thảm chùi chân Tatami, cửa Shoji và tấm màn chắn là những yếu tố tối quan trọng trong thiết kế Shoji Nhật Bản. Thậm chí đối với một căn hộ phương Tây, thiết kế này cũng đem lại cho nó một vẻ ngoài thanh nhã. Cửa trượt Shoji gồm các chấn song gỗ và khung cửa, được dán bằng giấy mỏng. Cửa gỗ cao 6 feet thường xuyên bỏ ngỏ. Mặc dù trong những gia đình hiện đại, cửa này thường được dùng cho những khu vực phân cách nhưng chức năng truyền thống của nó là ngăn không gian bên trong và không gian bên ngoài. Cửa trượt Shoji là vật dụng lý tưởng cho phòng tắm.
Thiết kế Shoji Nhật Bản có thể giúp bạn thay đổi kích cỡ và hình dạng của căn phòng mơ ước, sử dụng những màn chắn Shoji cũng như màn gấp Shoji và đèn Shoji. Giờ đây, với việc ứng dụng những kỹ thuật thắp sáng Nhật Bản thông qua nhiều hình thức như đèn bàn shoji, đèn trần shoji – thấp, êm ái, và đẹp đẽ, bạn thậm chí có thể thay đổi không gian căn phòng và thay đổi vẻ đẹp bên trong của căn phòng bạn ở nhờ vào thiết kế trang trí Shoji Nhật Bản. Đèn lồng Shoji cũng là một sự lựa chọn.

Một dấu ấn Nhật bản lên căn nhà hay căn phòng của bạn còn có ý nghĩa nhiều hơn thế. Thiết kế Shoji có thể dung hòa phong cách sống đương đại với những thiết kế truyền thống của nước Nhật. Cho dù một căn nhà hiện đại hay truyền thống, bạn có thể chỉ ra sự quyến rũ và thanh nhã của nét tinh tế Nhật bên trong nó, cho dù là bên trong cách bố trí xê dịch hay trong chất liệu tự nhiên (như việc dùng giấy Shoji để làm nên tấm chắn).
Vẻ đẹp giản đơn của thiết kế Shoji Nhật Bản đã truyền cảm hứng cho những kiến trúc sư và thiết kế gia tài năng trên khắp thế giới mà Frank Lloyd Wright, Bruno Taut và Terence là một số ví dụ đáng kể. Nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Nhật Noboru Murata đã nắm bắt được tinh thần nước Nhật qua những thước phim của mình. Trong số những sở thích khiêm tốn của bản thân, ông có để tâm với cách làm các tấm màn Shoji.
Những thiết kế Shoji Nhật Bản phù hợp với lối trang hoàng nhà cửa kiểu phương Tây ở nhiều đặc điểm. Tấm chắn cửa sổ lớn với tầm nhìn hạn chế, nếu được che bằng tấm chắn Shoji sẽ làm cho căn phòng sáng sủa hơn. Tường cũng vậy, nếu được trang trí bằng Shoji, người ở sẽ có cảm giác có thêm nhiều không gian sống. Khả năng phản chiếu tự nhiên của tấm màn khiến cho bên trong căn phòng có thêm nhiều sắc thái ánh sáng.
Cửa sổ trần nhà Shoji là một ví dụ khác của ứng dụng Tây phương hiện đại đối với thiết kế Shoji Nhật Bản. Shoji còn có chức năng ngăn cách với hành lang bên ngoài ngôi nhà. Tấm kính mờ là một vật thay thế đáng kể cho giấy shoji. Vì thế, để tránh chói mắt do ánh nắng mặt trời, các tấm ván trượt được dùng cho cổng vòm trong căn nhà vào mùa hè. Nó cũng được dùng để tránh gió lạnh khi cần thiết.

Ánh sáng là một yếu tố vô cùng quan trọng trong thiết kế nội thất phong cách Nhật. Từ vẻ đẹp của sự phong phú và đa dạng của cách lấy sáng tự nhiên thông qua các màn cửa sổ đến ánh sáng nhân tạo từ các bóng đèn công suất thấp của đèn giấy truyền thống đầy thẩm mỹ và tinh tế. Ngoài ra, điểm đặc biệt nữa là vải lụa thêu đầy pimono hoặc có thể được đóng khung như một loại hình có giá trị nghệ thuật

Phong cách thiết kế nội thất Nhật Bản chú trọng tập trung vào công năng và độ tinh khiết của vật liệu lẫn hình dáng. Đơn giản, đa năng như futon, các sàn trải tự nhiên như Tatami, tất cả liên kết để tạo nên 1 không gian tao nhã, mang tính chất Thiền (Zen). Zen cũng là một xu hướng nổi tiếng đem lại nhiều cảm hứng cho các nhà thiết kế trên thế giới ngày nay. Nhật Bản có một khái niệm về “vẻ đẹp của sự không hoàn hảo” được gọi là Wabi Sabi mà chúng ta có thể được tìm thấy trên khắp các phong cách thiết kế. Một lỗ hổng lớn hay nhỏ đều có thể thêm vào vẻ đẹp phong cách cá nhân cho đối tượng vật thể đấy.
 (Hình ảnh và tài liệu được tham khảo và dịch từ internet)