Căn nhà là tổ ấm. Dù Đông hay Tây cũng đều gọi nó như thế. Hạnh phúc thay cho những ai dù bên ngoài bao sóng gió nhưng luôn có một nơi để quay về. Vậy nên việc làm nhà chưa bao giờ là ít quan trọng cả. Ngay cả trong lĩnh vực tâm linh, cúng kiếng, chọn ngày làm nhà cũng quan trọng tựa ngày kết hôn. Vậy nhưng, rất nhiều bạn chỉ coi trọng việc cúng kiếng kiêng lành ban đầu mà quên mất điều quan trọng nhất chính là tìm được nhà thiết kế phù hợp, ăn ý nhất cho mình.

"Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng" - Ông bà ta nói cấm có sai. Bỏ mặc cho thiết kế muốn làm gì cũng được hay can thiệp quá sâu vào sự làm việc của Kiến trúc sư/ designer cũng đều mang lại kết quả không hay. Nhưng cần phải "bỏ mặc" lúc nào và "can thiệp" lúc nào phải phụ thuộc vào việc các bạn và desginer hiểu nhau thể náo để cùng "nâng" nhau lên, thay vì triệt tiêu năng lực nhau mà còn chuốc lấy sự bực bội, buồn phiền cho cả 2 phía. Làm cách nào tìm được nhà thiết kế tốt và khiến họ design nội thất nhà mình đẹp nhất?

Bài viết gồm khá nhiều chủ đề lớn, mình sẽ sắp xếp hợp lý tiếp tục cập nhật :

• Cách tìm nhà thiết kế sao cho phù hợp với mình
• Phí thiết kế là bao nhiêu thì hợp lý?
• Quy trình nhà thiết kế sẽ làm việc với chủ nhà để nắm bắt nhu cầu
• Trong giai đoạn thiết kế, bạn nên hợp tác như thế nào để thiết kế làm cho bạn hài lòng nhất?
• Quá trình chuẩn bị mọi thứ trước khi thi công.
• ..........

Việc bạn hiểu rõ cách thức mà phía đối tác làm việc sẽ giúp cho bạn biết "nhúng tay" vô giai đoạn nào, cũng như giai đoạn nào không được "chỏ mũi dùi" vào thiết kế. Có như vậy bạn mới mong nhận được kết quả hài lòng nhất.

A lê hấp, chúng ta đi vào phần đầu tiên:

A. CÁCH TÌM KIẾN TRÚC SƯ HAY NHÀ THIẾT KẾ NỘI THẤT SAO CHO PHÙ HỢP VỚI MÌNH

Ngay từ lúc nhận nhà là căn hộ được bàn giao thô hay chỉ đơn giản là muốn cải tạo nội thất của một ngôi nhà cũ nào đó, trong cái cảm giác hân hoan vui sướng khi muốn rất nhiều thứ cho cái tổ của mình, đan xem vào đó chính là tâm trạng không kém phần lo lắng, hồi hộp khi không biết sẽ bắt đầu mọi thứ từ đâu. Cứ bình tĩnh, mình sẽ hướng dẫn tận răng. 

Để tìm được nhà thiết kế phù hợp, bạn cần phải biết mình muốn gì trước. Không nên hùng hục lao vào tìm kiếm vội, tựa như muốn thi Đại học mà không biết mình thích làm nghề gì. Ở  giai đoạn này có 3 điều bạn cần lưu tâm :

1. QUYẾT ĐỊNH NGÂN SÁCH (budget):

Bạn nên quyết định rõ ngân sách của mình sẽ đầu tư. Điều này tưởng chừng đơn giản nhưng thực tế không phải vậy. Rất nhiều lúc các công ty thiết kế đau đầu vì câu nói này của khách hàng :

"Em cứ làm đẹp hết mức cho anh (/chị). Chi phí không phải lo"

Và khi thiết kế xong, báo giá ra thì khách hàng tá hỏa. Anh ấy đã không thể tưởng được là cái giá mắc như vậy. Đơn giản là họ nghe nói thị trường thiết kế tầm 250.000đ/m2. Thế là anh ấy thấy ngân sách của mình có tới khoảng gần 500.000đ/m2 nên mới "phán" cho một câu đầy oai nghi, tự tin đến thế. Nhưng có một điều anh ấy không ngờ, một khi dính đến hai chữ "nghệ thuật rồi" thì một cái bếp thôi cũng đã hơn 1 tỉ. Nói chi là cả căn nhà. Vậy nên, nhất định, nhất nhất định các bạn phải đặt ra ngân sách và thành thật với phía đối tác thiết kế của mình. 

Cách đặt ra ngân sách thì nên như thế này:

• Ngân sách cho xây dựng (nếu bạn chỉ đang có mảnh đất trống hoặc phải đập hết đi xây lại từ đầu)
• Ngân sách cho nội thất (bao gồm 2 gói: Nội thất + Trang thiết bị sử dụng trong nhà, ví dụ máy lạnh, máy nước nóng, các thiết bị bếp, tủ lạnh,...)
• Ngân sách dự phòng : đây là chi phí mà khi làm dự án với nước ngoài, họ luôn tự thiết lập, thậm chí nhắc nhở  và yêu cầu phía thi công bỏ luôn vào torng bảng báo giá. Trong khi với người Việt mình thì không có thói quen này. Cứ có 500 là nói 500, có 1 tỉ là kêu làm hết 1 tỉ. Điều này thực sự là không tốt. Các bạn biết không, trong quá trình thiết kế hay thi công, sẽ có những chuyện "không lường trước được" xảy ra, hoặc bạn bất ngờ đổi ý thích....Ngân sách dự phòng sẽ đảm bảo cho các bạn có được cái kết tốt đẹp mà không phải lo lắng gì.

2. TÌM HIỂU TRƯỚC NHU CẦU VÀ SỞ THÍCH

Hai là bạn cần tìm hiểu qua một số nhu cầu riêng của mình và gia đình, kèm sở thích đặc biệt nào đó thông qua "Thánh" Google. Trên đời này, có rất nhiều người mình ngưỡng mộ nhưng riêng với 2 ông Larry và Sergey thì mình chỉ còn biết phong Thánh. Các ông ấy đã giúp cho chúng ta bao nhiều thứ một cách miễn phí khi mà những ai sinh ra ở thập niên 70- 80 chứng kiến sự giao thoa giữa quá trình từ chưa đến bùng nổ internet. Ngạc nhiên quá sức luôn. Với những bạn có đầu óc tổng hợp cao và có khả năng diễn giải ý nghĩ trong đầu của mình cực tốt thì thánh Google luôn là quá đủ. Các trang web chuyên nghiệp của nước ngoài về Nội thất còn yêu cầu bạn chọn luôn phong cách yêu thích khi đăng ký thành viên. Ví dụ như của Houzz.com :

Tại jadeswan, bạn có thể tham khảo rất nhiều Phong cách nội thất tại đây. Nhưng với số đông người Việt mình thì sao? Đất nước mình chỉ đang trên đà phát triển, nên không có quá nhiều người biết rõ có bao nhiêu phong cách và mình thích phong cách nào. Rất nhiều bạn sẽ choáng ngợp trước hàng triệu kết quả mà google đưa ra, coi mãi thấy cái nào cũng thích hết và không biết nói sao cho người khác hiểu. Trường hợp như thế, mình chia sẻ cách các nhà thiết kế chuyên nghiệp thăm dò để gợi mở ra nhiều thứ khiến bạn xác định dễ dàng.

Có 4 câu hỏi bạn cần trả lời:

• 2A. Bạn thích một thiết kế mang dấu ấn của Quá khứ - Hiện đại hay sự giao thoa của cả 2 thời?
• 2B. Bạn có muốn đem hơi thở của một vùng đất riêng biệt nào đó vào trong nội thất nhà mình không? 
• 2C. Bạn có thích dạng phong cách đặc biệt ít đồ đạc "less is more" không? Còn lại là bình thường và dạng nội thất nhiều đồ, thậm chí cầu kỳ.
• 2D. Bạn thích màu sắc rực rỡ - màu solid đơn giản nhưng mạnh mẽ hay màu trung tính, đằm thắm dịu dàng?

Các bạn xem bảng sau để biết rằng nếu câu trả lời của mình là gì thì nó sẽ ứng với phong cách đó.

Đôi khi bạn sẽ bắt gặp một chút mâu thuẫn hoặc các bạn có thể thích một vài phong cách na ná nhau. Mhưng không sao. Các nhà thiết kế sau này sẽ luôn có mặt để giúp bạn.

Bạn có thể tham khảo 18 phong cách nội thất trên qua bài viết về các phong cách thiết kế nhà bếp ở đây do Jadeswan biên soạn nếu làm biếng Gút gồ đại pháp. Chỉ có một khác biệt nhỏ là phần phong cách Tối thiểu (minilism) mình có thay đổi thành phong cách South western, bởi lẽ với thiết kế nội thất bếp. Minimalism sẽ tập trung nghiêng về công năng cùng thiết bị cho nhu cầu sử dụng nhiều hơn. Vậy nên nó sẽ có cách thiết kế giống bếp hiện đại.

Một điều ý nghĩa khác là sau khi xem qua và chọn ra được một vài phong cách yêu thích, bạn cũng nên tham khảo ý kiến của vợ/ chồng, con cái hay bất kỳ ai ở chung trong gia đình. Điều này không chỉ nói lên sự tôn trọng bạn dành cho họ, mà còn tạo ra một bầu không khí gắn kết mọi người trong gia đình mình hơn, ai ai cũng mong chờ một căn nhà mới. Tốt nhất là tất cả sẽ thống nhất trong quyết định 1-2 phong cách nào đó trước khi gặp nhà thiết kế.

3. CHỌN NGƯỜI RA QUYẾT ĐỊNH CUỐI ĐỂ LÀM VIỆC CÙNG THIẾT KẾ

Ở bước trên mình có nói rằng bạn nên hỏi ý kiến người trong nhà. Tuy nhiên, phải nhấn mạnh ở đây một điều, lắng nghe và tôn trọng sở thích không có nghĩa là để mỗi người tự can thiệp vào mọi thứ. Thế thì "tội nghiệp" căn nhà lắm. Đây là vấn đề mà các nhà thiết kế sợ hãi nhất. Nhiều khi ông chồng bỏ tiền, ông ấy ưng rồi nhưng vợ không ưng, thế cũng toi. Nếu bạn nhận lãnh nhiệm vụ chi hầu bao và làm việc trực tiếp với thiết kế sau này, thì bạn cần lắng nghe, ghi nhận, chia sẻ những ý kiến của mọi người trong nhà với thiết kế NGAY TỪ ĐẦU và tôn trọng lời tư vấn của họ. Họ chắc chắn sẽ chỉ cho bạn cách dung hòa. Bạn cần cương quyết với người nhà của mình, đưa ra rõ tình huống :"Nếu anh thích A mà em thích B thì anh sẽ quyết định cuối cùng" . Thực sự, việc ý thích khác biệt là chuyện rất bình thường trong cuộc sống, nhưng bạn nên giải quyết nó chứ không phải đó là vấn đề của thiết kế phải làm sao thỏa mãn hết người nhà bạn. Rất nhiều chủ nhà vì không xử lý được người nhà của mình mà ngầm cố tình đẩy nó cho nhà thiết kế. Các KTS và nhà thiết kế chỉ có thể làm việc hiệu quả với chỉ một người mà thôi. Họ không thể làm việc với đại gia đình vợ chồng, con cái, cha mẹ, ông bà.... Chìu hết theo ý thì gần như bất khả thi, thiết kế chỉ biết bỏ của chạy lấy người vì khả năng cao là nó sẽ ra một cái nhà "hổ lốn" không chịu nổi.

Mình tóm lại bằng tấm hình cho các bạn dễ nhớ bằng hình ảnh bên dưới. Trước khi đi tìm nhà thiết kế, bạn phải trả lời được 3 câu hỏi về Ngân sách đầu tư, về phong cách yêu thích và chọn ra ai là người quyết định cuối cùng thì người đó sẽ làm việc trực tiếp với thiết kế.

Có lẽ nhắc sơ về yếu tố thời gian hoàn thành dự án, nhưng mình tin chắc nó không làm bạn phân vân nhiều trong quá trình này. Mình sẽ trình bày chi tiết hơn ở các mục sau, dính dáng tới thi công nhiều hơn. Đến đây thì bạn mới bắt đầu đi tìm "đối tác thiết kế của mình đang ở nơi đâu". 

Nói về phong cách trước. Mỗi công ty hay mỗi nhà thiết kế đề sở hữu cho mình một thế mạnh riêng. Các bạn có thể xem qua trang Portfolio hay Profile để biết các phong cách khác nhau đó ở các công ty như thế nào. Ở góc độ design không khó chịu như thi công, tức là dù thế mạnh là gì, các Kiến trúc sư hay nhà thiết kế nội thất đều có thể thiết kế theo tất cả các dạng phong cách còn lại. Nhưng với những công ty thiết kế có bề dày kinh nghiệm, họ chắc chắn chỉ nhận làm những dự án mà chủ đầu tư chấp nhận "ngôn ngữ thiết kế của riêng mình". Đã làm nghệ thuật thì việc khẳng định phong cách riêng luôn là quan trọng nhất. Thị trường thiết kế Việt Nam hiện nay, theo khảo sát của Jadeswan thì có khoảng tầm 1000 công ty design, nhưng chỉ 1/3 trong số đó là có uy tín chất lượng, có gu rõ ràng. 

Đón đọc phần tiếp theo :"CHI PHÍ THIẾT KẾ BẠN CẦN TRẢ BAO NHIÊU LÀ HỢP LÝ?"

JS.