SỬ DỤNG ĐÁ THIÊN NHIÊN

Đánh giá: (Tốt) (Báo cáo)

Tận hưởng vẻ đẹp vĩnh hằng

Trong nhà ở hiện đại, đá có mặt ỏ nhiều nơi: đá lát sàn nhà, lát cầu thang, bậc tam cấp, sảnh đón, ốp mặt tiền, hay dùng trang trí. Vân đá đa dạng, không bao giờ có hai tấm đá mà vân hoa lặp lại nhau, dù cùng xẻ ra ỏ một khối đá. Nhiều phiến đá có thể coi như những bức tranh nghệ thuật siêu thực. Nước ta tuy không có truyền thống xây cất bằng đá nhưng cũng có những công trình đặc biệt được chế tác hoàn toàn từ đá xanh nguyên khối như nhà thờ Phát Diệm (Ninh Bình).

Đá có rất nhiều loại phong phú, màu sắc từ trắng như cẩm thạch đến vàng, vân vỏ trứng, vân gỗ, vàng tấm đen, bông mai, vân mây sáng, ghi xanh, vân cọ... Đá sa thạch Đà Nắng có nhiều loại như hoàng thạch, hồng thạch, bạch thạch, v.v... đã nức tiếng trong và ngoài nước. Đá sa thạch được sử dụng nhiều vì độ bển, chịu lực tốt và màu sắc bền. Đá trắng vân gỗ (Nghệ An), đá bông mai, đá vân gỗ sáng, đá ghi xanh (Thanh Hóa) cũng là những loại đá được ưa chuộng. Đá vôi có cấu tạo rỗng, xốp, mềm hơn các loại đá tự nhiên khác.

Đá vôi thường có vân màu vàng và trắng, nhưng cũng có màu đen, ghi sáng và nâu. Đá cẩm thạch (marble) có một bảng màu phong phú từ những màu cơ bản như đen, đỏ, trắng, xanh, vàng, cho đến những màu pha trộn như xám, hồng hay vàng kem... Đá cẩm thạch trang trí lấy từ những khối đá cẩm thạch trong tự nhiên, qua chẻ đục, cưa cắt, mài bóng, đánh bóng thành tấm. Đá hoa cương (granit) thuộc loại đá cứng, cường độ cao, khá bền vững.

Vị trí thích hợp cho đá lát

Nói chung đá có thể dùng cho bất cứ nơi nào có thể lát gạch gốm. Đá thích hợp lát nền trong các khu sảnh, phòng khách, nhưng một nền đá đều màu thường gây cảm giác nhàm chán. Bạn nên tìm cách phối hợp các loại đá khác màu để tạo nên tấm thảm sinh động. Không nên lát đá ỏ những nơi chịu nhiều va đập như phòng bếp, nhà xe vì đá tự nhiên dễ bị trày xước, cần tránh tác động của các vật cứng như chân bàn ghế bằng kim loại.

Đá ốp lát cần có bề mặt trơn nhẵn, bóng qua 7, 8 công đoạn mài bóng với nhiều cấp độ mịn khác nhau. Riêng đá lát sân, sảnh ngoài trời có thể tạo nhám hoặc xẻ vài rãnh nhỏ để chống trơn trượt. Đá nhám và đá bóng có thể lát xen kẽ, tạo nên ấn tượng sinh động về bề mặt đá. Trong nhà máy, đá được xẻ thành các phiến mỏng từ 1 cm - 1,5 cm để lát nền. Đá trắng vân gỗ Thanh Hóa là phổ biến nhất vì giá thành rẻ, nhưng có độ xốp, lâu ngày dễ xuống màu vì ngấm nước bẩn trong thớ đá. Đá cẩm thạch luôn được ưa chuông bởi màu sắc trang nhã, dễ thích hợp với nhiều loại đồ nội thất. Tuy nhiên đá cẩm thạch khá mềm, dễ nứt vỡ, phải dùng tấm xẻ dày 2 cm. Đây cũng là vấn đề đáng kể khi chọn lát các tầng trên cao. Đá đen kim sa thường cho ấn tượng bề mặt sang trọng, thích hợp khi phối kèm với gỗ, đá đỏ rubí Bình Đinh. Trên thị trường có nhiều loại đá của Trung Quốc có màu sắc đẹp, bề mặt bóng nhưng chất lượng không cao, sau một thời gian sử dụng, rất dễ bị xuống màu.

Khi sử dụng đá tấm ốp tường, cần tạo ra một mạng cốt thép khoảng cách từ 30 cm - 50 cm tùy theo kích cỡ và độ dày của tấm đá ốp bằng thép o 6 hoặc í) 8 để đá được bám chắc vào tường. Nếu kích thước đá lớn hơn 40 cm, dày trên 2 cm, ốp cho bức tường cao hơn 1 m cần làm thành lưới thép.

Những nguyên nhân gây hại đá tự nhiên

Tưởng rằng “vững như bàn thạch”, có nghĩa đá là thứ vật liệu có tính bền vững lâu dài, nhưng người xưa lạj có câu 'nước chảy đá mòn”. Không để cập đến nghĩa bóng thì chúng ta cũng biết hiện tượng nước chảy mãi cũng làm đá bi bào mòn, xâm hại. Khi cacbonic và Sulfur có trong không khí cũng lè những yếu tố xâm thực, đặc biệt là đối với đá vôi. Khi bị ăn mòn, đá có thể bị sùi, nhám, mùn hóa, gây bở, không còn mặt nhẫn bóng. Thậm chí khi bề mặi đá bị bám bẩn, bụi đát cũng giữ ẩm và gió đem đến những bào tử sinh vật. Chúng phát tán sau những cơn mưa và nhờ độ ẩm trong khcng khí để sinh sói. Đá lát nền cũng khó tránh khỏi hiện tượng xâm thực khi lát trực tiếp trên mặt đất, đặc biệt là các loại đá có độ rỗng xốp, có thể bị nước xâm nhập vào qua những mao quản li ti. Thậm chí phòng sử dụng điều hòa cũng là một tác nhân gây nguy hại đến đá, khi hơi nước gặp lạnh ngưng tụ và trương nở thể tích, gây chèn ép vào các thớ đá. Một số loại đá biến màu trong không khí. Dưới ánh nắng mặt trời, đá có thể mất màu vì bị oxy hóa mạnh.

Bảo dưỡng nển lát đá

Khi dùng vữa xi măng để lát đá, cấn lau sạch ngay bề mặt vì nước xi măng đã ngấm vào đá là khô.ng thể trở lại vẻ bóng đẹp như khi vừa xuất xưởng. Chú ý mạch giữa các viên đá cũng phải dùng bột đá trộn keo, không nên dùng xi măng trắng. Đá tự nhiên cũng cần bảo dưỡng định kỳ. Bề mặt đá trơn nhẵn, nhưng thực ra có nhiều lỗ nhỏ li ti. Những lỗ này khi gặp nước, rất dễ bị hoen ố và lâu ngày, trông rất bẩn, màu sắc bị xỉn lại. Phải phủ lên một lớp keo trong suốt có tác dụng màng bảo vệ. Cũng có thể phủ một lớp dầu bóng trên bề mặt đá, để dầu chui vào từng khe kẽ, tạo thành màng bảo vệ chắc chắn cho đá Khi lớp bảo vệ bị phá vỡ, nước rất dễ thẩm thấu vào tận trong lõi đá. I_âu ngày, phải đánh bóng lại sàn đá bằng máy mài bóng hoặc dùng bột wax. Tránh các va chạm mạnh, rơi đồ vật nặng lên sàn đá vì rất dễ làm mặt đá bị xước.

Đôì với phần tường ốp đá cũng cần lau rửa thường xuyên, để tránh việc ngưng tụ các bụi bẩn và các bào tử sinh vật. Nước chanh hay dấm và các hợp chất có chứa axid là kẻ thù nguy hiểm của đá, vì chúng làm bề mặt đá bị xùi, nhám, mùn hóa. Những loại đá như cẩm thạch, đá vôi rất dễ bị trày xước bề mặt và bám bẩn.

Sử dụng đá thiên nhiên cẩn tránh

Đá tự nhiên khá nặng, bạn không nên lát đá ở các sàn tầng trên mà chỉ nên lát ở tầng 1 nếu bạn không an tâm về kết cấu ngôi nhà của mình. Tránh lạm dụng đá ốp tràn lan trên bề mặt tường ngoài nhà cũng như trong nhà, nếu không muốn cảm giác lạnh lẽo, “nhà đá” đe dọa bạn. Chỉ nên sử dụng trang trí ở những khu vực như chân tường, một góc tường giếng trời, cầu thang có cây xanh, mặt nước và các yếu tố thiên nhiên hài hòa khác. Không nên ốp đá trong phòng ngủ, đạc biệt là không nên dùng cả mảng lớn. Hãy bố trí xen kẽ giữa mảng tường trơn nhẵn và mảng tường đá xẻ sần sùi, màu sắc phù hợp giữa đá và các vật liệu khác, để làm sinh động nhưng không phá vỡ bản sắc chung. Bề mặt đá luôn Cho cảm giác lạnh và dễ trơn trượt. Đá ướt càng đặc biệt dễ trơn trượt nên bạn cần hết sức lưu ý không để trẻ nhỏ chạy chơi trên sàn đá vừa lau. Bạn cũng không nên lam dụng lát đá cho nền nhà ở ngoài trời như sân thượng, vườn vì rất dễ xuống cấp. Nếu muốn lát phải có lớp ngăn chống nước tốt từ dưới nền đất. Việc khai thác đá tự nhiên bừa bãi tràn lan đã làm giảm giá thành đá nhanh chóng, khiến đá không còn là vật liệu đắt tiền. Nhiều loai đá có giá thành rẻ hơn so với gạch men. Tuy nhiên cần thận trọng vì không phải loại đá nào cũng đủ tiêu chuẩn làm đá lát sàn nhà. Có nhiều gia đình, sau một thời gian dùng đá lát nền, đã phải bóc lớp đá lát lại bằng gạch men vì thấy chất lượng đá giảm sút quả nhiều.

Đôi điều về vật liệu giả đá

Người ta yêu thích đá tự nhiên đến mức làm nhiều loại vật liệu giả đá như sơn giả đá, composite tạo vân đá. Những tấm đá nhân tạo dùng bê tông xi măng hoậc polyeste, được đổ đúc, rung đầm, tạo hình rồi cưa cắt mài bóng mà thành. Ưu điểm của chúng là nhẹ, bền, cứng, chịu ãn mòn tốt, có thể thay đổi kiểu mẫu phù hợp theo ý thích, giá thành hạ, sử dụng thích hợp cho các vị trí như uốn cong, ốp quanh cột, hoặc chi tiết phức tạp, dễ thi công và ổn định hơn đá, giá thành hạ. Tuy nhiên chúng cũng chưa thực sự thay thế được đá tự nhiên trong việc trang trí nội ngoại thất nhà ở.

ĐÁ TƯ NHIÊN KHÔNG PHẢI LÀ VẬT LIỆU MỚI, CŨNG KHÔNG PHẢI LÀ LOẠI VÂT LIÊU ĐẮT TIỀN NHẤT NHƯNG SỬ DỤNG Ở NHỮNG VỊ TRÍ PHÙ HỢP GẢY ĐƯỢC ẤN TƯỢNG TRANG TRỌNG BẢO DƯỠNG ĐÁ LUỒN LÀ VÁN ĐỀ CẨN QUAN TÂM, vì CHẤT LƯỢNG ĐÁ KHÔNG ỔN ĐỊNH NHƯ GẠCH MEN LÁT NỀN.

( KINH NGHIỆM LÀM NHÀ - NXB XÂY DỰNG )